Ọnwa Nketa AAPI

Mee bụ ọnwa ihe nketa nke Asia American Pacific Islander (AAPI), oge ịtụgharị uche ma mata ntinye na mmetụta nke AAPI na mmetụta ha nwere na omenala na akụkọ ihe mere eme nke obodo anyị. Dịka ọmụmaatụ, Mee 1st bụ ụbọchị Lei, ụbọchị echere iji mee ememe mmụọ nke aloha site n'inye na/ma ọ bụ ịnata lei. AAPI Heritage Month na-eme ememe ndị ọzọ rụzuru nke otu ndị a, gụnyere icheta njem nke ndị mbụ si Japan kwabatara United States na May 7, 1843, na mmechi nke ụgbọ okporo ígwè transcontinental na May 10, 1869. Ọ bụ ezie na ọ dị mkpa ime ememe. Omenala AAPI na ndị mmadụ, ọ dịkwa mkpa ka ịmata ọtụtụ n'ime ihe isi ike na ihe ịma aka ndị otu ndị a na-aghaghị imeri, na ndị ha ka na-eche ihu taa.

N'ịrụ ụka, ụfọdụ n'ime ihe ịma aka kasị ukwuu nke obodo anyị chere ihu na-adabere na usoro agụmakwụkwọ na kpọmkwem, ọdịiche dị n'etiti ụmụ akwụkwọ si n'agbụrụ dị iche iche, agbụrụ, okpukperechi, na ọnọdụ akụ na ụba. Na Hawaii, oghere mmezu ahụ metụtara ogologo akụkọ ihe mere eme nke ịchịisi na agwaetiti Hawaii. Nleta Captain Cook na Hawaiian Islands na 1778 wetara ihe ọtụtụ mmadụ chere na ọ bụ mmalite nke njedebe nke ọha mmadụ na omenala ụmụ amaala. Dị ka ọtụtụ agbụrụ na omenala ndị ọzọ gburugburu ụwa bụ ndị dabara na ọchịchị Europe na Western. N'ikpeazụ, ntinye nke Hawaii, bụ nke sochiri ọchịchị mbụ Cook nke àgwàetiti ndị ahụ, dugara na mgbanwe ike dị egwu, na-atụgharị ya n'aka ndị obodo na ọchịchị United States. Taa, ụmụ amaala Hawaii na-aga n'ihu na-enweta mmetụta na mmetụta na-adịgide adịgide nke ọchịchị ọdịda anyanwụ.^{1, 9,}

Taa, e nwere ihe karịrị ụlọ akwụkwọ 500 K-12 na steeti Hawaii—ọha 256, nkeonwe 137, akwụkwọ ikike iri atọ na otu.⁶— Ọtụtụ n’ime ha na-eji usoro agụmakwụkwọ Western. N'ime usoro mmụta nke Hawaii, ụmụ amaala Hawaii nwere ụfọdụ mmezu agụmakwụkwọ kacha ala na ọkwa iru eru na steeti ahụ.^{4, 7, 9, 10, 12} Ụmụ akwụkwọ ụmụ amaala Hawaii nwekwara ike ịnwe ọtụtụ nsogbu mmekọrịta ọha na eze, omume na gburugburu ebe obibi, yana ahụike anụ ahụ na nke uche na-adịghị mma.

Ụlọ akwụkwọ na-akwadebe ụmụ akwụkwọ maka ndụ ha toro eto na ịbanye n'ime ọha mmadụ site n'inye ụmụ akwụkwọ gburugburu ebe ha nwere ike ịmụta itinye aka na imeghachi omume na ndị ọzọ. Na mgbakwunye na usoro ọmụmụ na Bekee, akụkọ ihe mere eme, na mgbakọ na mwepụ, usoro agụmakwụkwọ na-akwalitekwa ihe ọmụma omenala ụmụ akwụkwọ-ịmụ ihe ziri ezi na ihe ọjọọ, ka gị na ndị ọzọ na-emekọrịta ihe, otu esi akọwa onwe gị n'ihe gbasara ụwa ndị ọzọ.². Ọtụtụ n'ime mmekọrịta ndị a na-eduzi site na njirimara ma ọ bụ àgwà a na-ahụ anya dị ka agba akpụkpọ, uwe, ụdị ntutu isi, ma ọ bụ ọdịdị elu ahụ ndị ọzọ. Ọ bụ ezie na a na-akọwakarị njirimara n'ụzọ dịgasị iche iche, nchọpụta achọpụtala na ndị nwere àgwà ụfọdụ bụ́ isi—agbụrụ (Oji ma ọ bụ agba), omenala (ndị na-abụghị ndị America), na okike (nwoke)—na-adịghị ekwekọ. na ụkpụrụ ọha mmadụ na-enwekarị ike ịhụ ihe isi ike na ihe mgbochi n'oge ọrụ agụmakwụkwọ ha na n'oge ndụ ha niile. Ahụmahụ ndị a na-enwekarị mmetụta na-adịghị mma na mmuta na ọchịchọ nke onye ahụ.^{3, 15}

Nsogbu ndị ọzọ nwere ike ịkpata na nghọtahie dị n'etiti ihe ụmụ akwụkwọ na-amụta n'ụlọ site na ezinụlọ ha nke na-amalite na nwata, na ihe a na-akụziri ha n'ụlọ akwụkwọ. Ezinụlọ ndị obodo Hawaii ga na-akpakọrịta na-akụziri ụmụ ha ihe dịka nkwenye na ụkpụrụ omenala ndị Hawaii si dị. N'akụkọ ihe mere eme, ndị Hawaii na-eji usoro ihe ọkụkụ dị mgbagwoju anya nke ogbugba mmiri n'ubi, na nkwenkwe na-emekarị na ala, ma ọ bụ 'āina (nke pụtara n'ụzọ nkịtị, nke na-eri nri), bụ ahụ nke chi ha, dị nsọ nke na a pụrụ ilekọta ya ma ọ bụghị nke ya. Ndị Hawaii na-ejikwa akụkọ ọnụ na ọdịnala ime mmụọ (usoro kapu), bụ nke jere ozi dịka okpukperechi na iwu. Ọ bụ ezie na a naghịzi eji ụfọdụ n'ime nkwenkwe na omume ndị a eme ihe, ọtụtụ ụkpụrụ omume ndị Hawaii na-aga n'ihu na-ekere òkè dị ukwuu na ndụ obibi nke ndị Hawaii taa. Ọ bụ ezie na nke a enyerela aka ime ka mmụọ nke aloha dị ndụ na Islands Islands Hawaii, ọ na-akpachapụkwa anya na-emebi atụmanya agụmakwụkwọ, ihe ndị ọ rụzuru na iru eru maka ụmụ akwụkwọ Nwe Ala Hawaii n'ofe steeti ahụ.

Ọtụtụ n'ime ụkpụrụ na nkwenye nke omenala Hawaiian na-emegide ụkpụrụ "nke na-achị" nke etiti etiti ọcha nke a na-akụzi n'ọtụtụ ụlọ akwụkwọ America. "Omenala Anglo-American na-achọkarị itinye uru dị ukwuu na idobe okike na asọmpi ya na ndị ọzọ, ịdabere na ndị ọkachamara…[n'iji] usoro nyocha"⁵ iji dozie nsogbu, nnwere onwe, na onye ọ bụla.^{14, 17} Akwụkwọ gbasara agụmakwụkwọ na Hawaii na ọmụmụ ihe gara aga nke mmezu agụmakwụkwọ na iru eru achọpụtala na ụmụ amaala Hawaii na-enwe nsogbu mmụta n'ihi na ha na-enwekarị nsogbu nke esemokwu omenala na usoro agụmakwụkwọ. A na-ewepụtakarị usoro ọmụmụ nke ọtụtụ ụlọ akwụkwọ na-eji wee dee ya site n'echiche ndị ọchịchị ọdịda anyanwụ.

Nnyocha achọpụtakwara na ụmụ akwụkwọ ala Hawaii na-enwekarị ahụmahụ ịkpa ókè agbụrụ na echiche dị iche iche n'ụlọ akwụkwọ site n'aka ụmụ akwụkwọ ndị ọzọ, na ndị nkụzi na ndị òtù ngalaba ndị ọzọ n'ụlọ akwụkwọ ha. Ihe omume ndị a na-ama ụma mgbe ụfọdụ - ịkpọ aha na iji mkparị agbụrụ¹²- na mgbe ụfọdụ ọ bụ ọnọdụ n'amaghị ama nke ụmụ akwụkwọ chere na ndị nkuzi ma ọ bụ ụmụ akwụkwọ ndị ọzọ nwere atụmanya dị ala na ha dabere na agbụrụ, agbụrụ, ma ọ bụ omenala ha.^{8, 9, 10, 13, 15, 16, 17} Ụmụ akwụkwọ ụmụ amaala Hawaii bụ ndị nwere ihe isi ike ịkwado na ịnakwere ụkpụrụ ọdịda anyanwụ ka a na-ahụkarị ka ha enweghị ike ịga nke ọma n'agụmakwụkwọ, ma na-eche ihe ịma aka ndị ọzọ ihu n'inwe ihe ịga nke ọma n'ọdịnihu.

Dịka onye na-arụ ọrụ na ngalaba nlekọta ahụike, na-ejere ụfọdụ ndị obodo anyị na-adịghị ike, ekwenyere m na ọ dị oke mkpa ịghọta mmekọrịta dị n'etiti agụmakwụkwọ na ahụike n'ime ọnọdụ ọha mmadụ sara mbara. Agụmakwụkwọ na-ejikọta ya na ikike ndị mmadụ n'otu n'otu iji nọrọ na nchekwa ego, ijide ọrụ, ụlọ kwụsiri ike, na ihe ịga nke ọma na mmekọrịta akụ na ụba. Ka oge na-aga, na dị ka ọdịiche ahụ na-abawanye n'etiti ndị na-arụ ọrụ na ndị nọ n'etiti, ya mere, iji nweta enweghị mmekọrịta ọha na eze na obodo anyị yana ọdịiche dị na ahụike - ọrịa, ọrịa na-adịghị ala ala, nsogbu ahụike uche, na ahụike na-adịghị mma. Ọ dị mkpa ka ị nọgide na-eleba anya na usoro nlekọta ahụike ọha na eze na nlekọta mmadụ dum, ịghọta na ahụike na ndị na-ahụ maka mmekọrịta mmadụ na ibe ya nwere njikọ na-enweghị atụ na a ga-edozi ha abụọ iji mee mgbanwe na imeziwanye ahụike na ọdịmma nke ndị òtù anyị.

 

 

References

1. Aiku, Hokulani K. 2008. "Iguzogide Mpụga n'Ala nna: Ọ Mo'oleno Ọ dịghị Lā'ie."

American Indian nkeji nkeji 32 (1): 70-95. eweghachiri Jenụwarị 27, 2009. Dị:

SOCINDEX.

 

2. bourdieu, Pierre. 1977. Mmegharị na Education, Society, and Culture, tụgharịrị ya

Richard Nice. Beverly Hills, CA: SAGE Publications Ltd.

 

3. Brimeyer, Ted M., JoAnn Miller, na Robert Perrucci. 2006. "Social Class Sentiments in

Nhazi: Mmetụta nke klaasị Socialization, College Socialization, and Class

Achọsi ike.” The Sociological Quarterly 47:471-495. eweghachiri na Nọvemba 14, 2008.

Dị: SocINDEX.

 

4. Coryn, CLS, DC Schroter, G. Miron, G. Kana'iaupuni, SK Watkins-Victorino, LM Gustafson. 2007. Ọnọdụ ụlọ akwụkwọ na uru mmụta n'etiti ụmụ amaala Hawaii: Ịmata atụmatụ ụlọ akwụkwọ na-aga nke ọma: Nchịkọta Executive na isi isiokwu. Kalamazoo: Ụlọ nyocha, Mahadum Western Michigan. Kwadoro maka Ngalaba Mmụta nke Hawai'i na ụlọ akwụkwọ Kamehameha - Ngalaba nyocha na nyocha.

 

5. Daniels, Judy. 1995. "Ntụle mmepe omume na ùgwù onwe onye nke ndị ntorobịa Hawaii". Akwụkwọ akụkọ ndụmọdụ ndụmọdụ na mmepe 23 (1): 39-47.

 

6. Ngalaba Education nke Hawaii. "Ụlọ akwụkwọ ọha na eze Hawaii". eweghachiri Mee 28, 2022. http://doe.k12.hi.us.

 

7. Ụlọ akwụkwọ Kamehameha. 2005. "Atụmatụ atụmatụ agụmakwụkwọ ụlọ akwụkwọ Kamehameha."

Honolulu, HI: Ụlọ akwụkwọ Kamehameha. eweghachitere Maachị 9 2009.

 

8. Kana'iaupuni, SK, Nolan Malone, na K. Ishibashi. 2005. Ka huaka'i: 2005 nwa afọ

Ntụle mmụta mmụta Hawaii. Honolulu, HI: Ụlọ akwụkwọ Kamehameha, Pauahi

Mbipụta.

 

9. Kaomea, Julie. 2005. "Ihe ọmụmụ ụmụ amaala na usoro ọmụmụ nke elementrị: Akpachara anya

Ihe atụ Hawaiian." Ọmụmụ gbasara mmadụ na agụmakwụkwọ nkeji nkeji 36 (1): 24-42. eweghachiri

Ọnwa Mbụ 27, 2009. Dị: SocINDEX.

 

10. Kawakami, Alice J. 1999. "Sense of Place, Community, and Identity: Bridging the Gap

N'etiti ụlọ na ụlọ akwụkwọ maka ụmụ akwụkwọ Hawaii." Education na Urban Society

32 (1): 18-40. eweghachiri February 2, 2009. (http://www.sagepublications.com).

 

11. Langer P. Ojiji nzaghachi na agụmakwụkwọ: usoro nkuzi mgbagwoju anya. Psychol Rep. 2011 Dec; 109 (3): 775-84. doi: 10.2466/11.PR0.109.6.775-784. PMID: 22420112.

 

12. Okamoto, Scott K. 2008. “Ihe ize ndụ na ihe nchekwa nke ndị ntorobịa Micronesia na Hawai'i:

Ọmụmụ ihe nyocha.” Akwụkwọ akụkọ nke Sociology & Social Welfare 35 (2): 127-147.

eweghachiri na November 14, 2008. Dị: SocINDEX.

 

13. Poyatos, Cristina. 2008. "Multicultural Capital in Middle School." Mba mba ụwa

Akwụkwọ akụkọ nke Diversity in Organisation, Communities and Nations 8(2): 1-17.

eweghachiri na November 14, 2008. Dị: SocINDEX.

 

14. Schonleber, Nanette S. 2007. “Atụmatụ nkuzi dabara n'ọdịnala: olu sitere na

Ubi." Hūili: Nnyocha Multidisciplinary maka ịdịmma Hawaii 4(1): 239-

264.

 

15. Sedibe, Mabatho. 2008. "Ịkụzi klaasị multicultural na Higher Institute of

Ịmụ ihe." The International Journal of Diversity in Organisations, Communities

na Mba 8 (2): 63-68 . eweghachiri na November 14, 2008. Dị: SocINDEX.

 

16. Tharp, Roland G., Cathie Jordan, Gisela E. Speidel, Kathryn Hu-Pei Au, Thomas W.

Klein, Roderick P. Calkins, Kim CM Sloat, na Ronald Gallimore. 2007.

"Mmụta na ụmụ amaala Hawaii: Nletagharị na-echekwa." Huili:

Nchọpụta Multidisciplinary na ịdịmma Hawaii 4(1): 269-317.

 

17. Tibbetts, Katherine A., Ku Kahakalau, na Zanette Johnson. 2007. “Education with

Aloha na akụ ụmụ akwụkwọ." Hūili: Nchọpụta Multidisciplinary na Ọdịmma Hawaiian-

Abụ 4 (1): 147-181.

 

18. Trask, Haunani-Kay. 1999. Site na Nwa ada. Honolulu, HI: Mahadum nke Hawaii

Pịa.