Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Ikwu Isi ọdịnaya
En Español
A A
800-511-5010
Health First Colorado na CHP + na-alaghachi na usoro mmeghari ohuru.
Lelee email gị, ozi na igbe mbata PEAK. Mee ihe mgbe ị nwetara ozi gọọmentị. Ị nwere ike ịhụ ụbọchị mmeghari gị Ebe a n'oge ọ bụla. Ọ bụrụ na ị nweta ngwugwu mmeghari ohuru, gbaa mbọ dejupụta ya. Gbaa mbọ hụ na ị bịanyekwara aka na ya wee weghachi ya ka ụbọchị ruru.
Mụtakwuo ebe a

Coral Reef Mmata Izu

By Jessica C

Ọ bụ ezie na ọ dịtụbeghị mgbe m bi n'àgwàetiti, m bụ agwaetiti girlie n'obi na-adịkwa mgbe. Ọ dịtụbeghị mgbe m nabata oyi na snow ma na-anọkarị n'ụra n'oge ọnwa oyi. Ndị enyi m maara nke ọma maka omume a, na-ajụkarị m "ịchọrọ ịhazi njem njem n'èzí maka otu ụbọchị, ka ị ga-anọ na-ehi ụra mgbe ahụ?" Ọ na-amasị m ịdị na-arụsi ọrụ ike n'èzí, ma ozugbo oyi dara, ị ga-ahụ ka m na-eri nri nkasi obi n'ime blanketị ekpo ọkụ na-ekiri ihe nkiri ezumike cheesy. Amaara m, amaara m, ọ baghị uru na m na-ebi na steeti enweghị mmiri na oyi na-atụ snow, ma mgbe m na-eme njem, m na-eme ka ị hụ na m na-ahọrọ ebe na-ekpo ọkụ mgbe niile!

Enwere ọtụtụ uru na ịpụ n'èzí na anwụ, ma ọ bụ ebe a na Colorado ma ọ bụ ebe okpomọkụ na-ekpo ọkụ. Anyanwụ nwere ike inwe mmetụta dị mma na ahụike uche. Ikpughe ìhè anyanwụ dị mkpa iji mepụta vitamin D ma kpalite ntọhapụ nke serotonin na ha na-ekere òkè dị mkpa na ọrụ ụbụrụ na nhazi ọnọdụ. Ejikọtala ọkwa vitamin D dị ala na ihe ize ndụ nke ịda mbà n'obi na nsogbu ahụike uche ndị ọzọ. Serotonin na-enyere aka ịhazi ọnọdụ, agụụ, na ihi ụra, nke mere m ji amalite ụbọchị m mgbe niile site n'ije ije n'èzí. Ọ na-enyere m aka iteta ma malite ụbọchị m n'ọnọdụ dị mma!

Otu n'ime ihe ndị kacha amasị m ime mgbe m na-achọ njem njem n'àgwàetiti bụ snorkel coral reefs. Mma na-adọrọ adọrọ na ụdị dị iche iche dị iche iche nke coral reef na-amasị m ma na-eme ka m na-alọghachi mgbe niile. N'agbanyeghị ugboro ole m na-aga snorkeling ma ọ bụ ebe dị iche iche m na-aga, anwansi na-adị mgbe niile na coral reefs. Usoro gburugburu ebe obibi mmiri ndị a dị mkpa ọ bụghị nanị na-egosipụta agba mara mma kamakwa na-enye ebe obibi maka ọtụtụ ụdị mmiri. Ọ bụ ezie na coral reef na-ekpuchi ihe na-erughị 0.1% nke oké osimiri, ihe karịrị 25% nke ụdị oké osimiri bi na coral reefs. Otú ọ dị, kemgbe 1950s, coral reefs echewo ihe ịma aka ndị na-enwetụbeghị ụdị ya n'ihi mgbanwe ihu igwe, mmetọ, na ịkụ azụ karịa, na-eyi ndụ ha egwu. Ọ bụ ụmụ mmadụ na-akpata ọtụtụ ihe iyi egwu a na-eyi okpuru mmiri coral.

Nke a bụ ụfọdụ eziokwu na-atụ egwu gbasara mbelata nke coral reef:

  • Ihe ruru ọkara nke coral reef nke ụwa efuolarị ma ọ bụ mebie nke ọma na ọdịda ahụ na-aga n'ihu n'ọsọ dị egwu.
  • A na-efunahụ ahịhịa coral ma ọ bụ mebie okpukpu abụọ nke oke ọhịa mmiri ozuzo.
  • Ndị ọkà mmụta sayensị na-ebu amụma na coral niile ga-eyi egwu site na 2050 na 75% ga-eche ihu dị elu na ọkwa egwu dị egwu.
  • Ọ gwụla ma anyị mere ihe niile iji belata okpomoku na 1.5 Celsius, anyị ga-atụfu 99% nke coral reef nke ụwa.
  • Ọ bụrụ na ihe na-eme ugbu a na-aga n'ihu, coral reefs nwere ike ịpụ n'afọ 2070.

Ma, e nwere ọtụtụ ihe anyị nwere ike ime iji mee ka mgbanwe ihu igwe kwụsịlata na okpomọkụ nke oké osimiri anyị! N’agbanyeghị na anyị bi ọtụtụ kilomita site n’oké osimiri, e nwere ihe dị iche iche anyị nwere ike ime iji mee ka mmiri coral dị mma. Ka anyị nyochaa ụzọ anyị nwere ike isi tinye aka na ichekwa ihe ebube ndị a na-emebi emebi n'okpuru mmiri:

Nkwado kwa ụbọchị:

  • Zụta nri azụ̀ nke a na-enweta nke ọma (iji gov ịchọta azụmahịa enyi na enyi coral).
  • Chekwaa mmiri: obere mmiri ị na-eji, obere mmiri na-asọpụta na mmiri mkpofu ga-alaghachi n'oké osimiri.
  • Ọ bụrụ na ịnọghị nso n'ụsọ oké osimiri, tinye aka n'ichekwa ọdọ mmiri dị n'ógbè gị, isi iyi mmiri, ọdọ mmiri, wdg.
  • Welite mmata site n'ịgbasa mkpa coral reef na ihe egwu anyị na-etinye na ha.
  • Ebe ọ bụ na mgbanwe ihu igwe bụ otu n'ime ihe iyi egwu na-ebute coral reef, jiri ọkụ ọkụ na ngwa ọkụ na-arụ ọrụ nke ọma na-ebelata ikuku ikuku. Họrọ maka isi mmalite ume ọhụrụ wee belata ịdabere na mmanụ ọkụ.
  • Wepu ma ọ bụ belata iji plastik eji otu eji eme ihe. Plastics nwere ike ịbanye n'oké osimiri, na-etinye ndụ mmiri na-ahapụ kemịkalụ na-emerụ ahụ n'oké osimiri anyị.
  • Belata ojiji nke fatịlaịza. Iji fatịlaịza eme ihe n'obere ahịhịa na-emebi ogo mmiri n'ihi na a na-asachapụ nri (nitrogen na phosphorus) sitere na fatịlaịza n'ime mmiri ma mesịa banye n'oké osimiri. Ihe oriri sitere na fatịlaịza ngafe na-abawanye uto algae nke na-egbochi ìhè anyanwụ na coral - nke a na-akpata ịcha ọcha coral, nke nwere ike ịnwụ.

Ọ bụrụ na ị gaa na coral reefs:

  • Yiri mkpuchi anwụ na-eme ka mmiri dị mma!! Chemicals sitere na ihe mkpuchi anwụ na-ahụkarị ga-egbu coral reefs na ndụ mmiri ndị bi n'ebe ahụ. Ọbụna nke ka mma, na-eyiri uwe elu ogologo aka ma ọ bụ ihe nchebe ọkụ iji gbochie ntachu iji gbochie mkpa maka mkpuchi anwụ.
  • Ọ bụrụ na ị snorkel, na-amaba, na-egwu mmiri, ma ọ bụ ụgbọ mmiri n'akụkụ osimiri coral, emetụla coral ahụ aka, eguzola n'elu ya, ebula ya, adịghịkwa arịlịka.
  • Kwado ndị na-ahụ maka njem nlegharị anya gburugburu ebe obibi mgbe ị na-eme atụmatụ njem gị.
  • Wepụta onwe gị iji kpochapụ osimiri ma ọ bụ mmiri mmiri dị n'akụkụ.

Ichekwa coral reef chọrọ mgbalị mkpokọta na onye ọ bụla nwere ike ime mmetụta dị ukwuu. Site n'ịkwalite mmata, ịnakwere omume kwesịrị ekwesị, ibelata mmetọ, na ịkwado atụmatụ enyi na mmiri, anyị nwere ike ịghọ ndị nlekọta nke oke osimiri. Ka anyị gbaa mbọ ichekwa gburugburu ebe obibi ndị a mara mma, na-ahụ na ha ga-adị ndụ na uru bara uru ha na-enye ụwa anyị. Ọnụ, anyị nwere ike idobe ọdịnihu dị egwu ma na-eme nke ọma maka akuku coral na ọtụtụ ụdị na-akpọ ha ebe obibi.

oceanservice.noaa.gov/facts/thingsyoucando.html

epa.gov/coral-reefs/what-you-can-do-help-protect-coral-reefs

theworldcounts.com/challenges/planet-earth/oceans/coral-reef-destruction

healthline.com/health/depression/benefits-sunlight#sun-safety