Ike gwụrụ na nghọtahie

Anọ m na nlekọta mbụ kemgbe ọtụtụ iri afọ.

Ọ mara mma nke ukwuu onye ọ bụla bụbu onye na-ahụ maka nlekọta mbụ (PCP) maara na e nwere otu ndị ọrịa anyị niile hụworo bụ ndị na-enwe ike ọgwụgwụ, ike gwụrụ, ma na-enwe mmetụta na-adịghị mma nke anyị na-enweghị ike ịchọta kpọmkwem ihe kpatara ya. Anyị ga-ege ntị, mee nyocha nke ọma, nye iwu ọrụ ọbara kwesịrị ekwesị, ma zoo aka na ndị ọkachamara maka nghọta ndị ọzọ ma ka na-enweghị nghọta doro anya banyere ihe na-eme.

N'ụzọ dị mwute, ụfọdụ ndị na-enye ọrụ ga-achụpụ ndị ọrịa a. Ọ bụrụ na enweghị ike ikpughe ụfọdụ nchọpụta na-adịghị mma n'ule, ọrụ ọbara, ma ọ bụ ihe ndị ọzọ, a ga-anwa ha ibelata mgbaàmà ha ma ọ bụ kpọọ ha dị ka ndị na-adịghị mma ma ọ bụ nwee "mmetụta uche."

Ọtụtụ ọnọdụ emetụtala dịka ihe nwere ike ime n'ime ọtụtụ afọ. Eruola m icheta “ọrịa yuppie flu.” Akara akara ndị ọzọ ejirila gụnyere flu na-adịghị ala ala, fibromyalgia, Epstein-Barr na-adịghị ala ala, adịghị ahụkebe nri dị iche iche, na ndị ọzọ.

Ugbu a, ọnọdụ ọzọ na-ekpughe ụfọdụ ndakọrịta na ọnọdụ ndị a; “onyinye” nke ọrịa na-efe efe anyị na nso nso a. Ana m ezo aka na ogologo COVID-19, ndị na-ebugharị ogologo oge, post-COVID-19, COVID-19 na-adịghị ala ala, ma ọ bụ nnukwu sequelae nke SARS-CoV-2 (PASC). Ejila ihe niile.

Mgbaàmà na-adịte aka gụnyere ike ọgwụgwụ na-eso ụdị ọrịa dị iche iche na-efe efe. Ọrịa ike ọgwụgwụ “postinfectious” ndị a yiri ihe a na-akpọ myalgic encephalitis/ọrịa ike ọgwụgwụ na-adịghị ala ala (ME/CFS). Ọtụtụ mgbe, ọnọdụ a n'onwe ya na-esote ọrịa na-efe efe.

Na-eso nnukwu COVID-19, ma ọ nọ n'ụlọ ọgwụ ma ọ bụ na ọ nọghị, ọtụtụ ndị ọrịa na-aga n'ihu na-enweta nkwarụ na mgbaàmà ruo ọtụtụ ọnwa. Ụfọdụ n'ime ndị a "ogologo-haulers" nwere ike inwe mgbaàmà na-egosipụta mmebi akụkụ ahụ. Nke a nwere ike ịgụnye obi, akpa ume, ma ọ bụ ụbụrụ. Ndị ọzọ na-ebugharị ogologo oge adịghị enwe ahụ iru ala n'agbanyeghị na ha enweghị ihe àmà doro anya nke mmebi akụkụ ahụ dị otú ahụ. N'ezie, ndị ọrịa na-arịa ọrịa ka ka ọnwa isii gachara ọgụ na COVID-19 na-akọ ọtụtụ n'ime otu mgbaàmà ahụ dị ka ME/CFS. Anyị nwere ike ịhụ ọnụọgụ abụọ nke ndị nwere mgbaàmà ndị a na-esochi ọrịa ahụ. N'ụzọ dị mwute, dị ka ndị ọzọ, ọtụtụ na-akọ na ndị ọkachamara nlekọta ahụike chụpụrụ.

Myalgic encephalomyelitis/ọrịa ike ọgwụgwụ na-adịghị ala ala na-emetụta n'etiti 836,000 na nde 2.5 ndị ​​America nke afọ niile, agbụrụ, okike, na ọnọdụ akụ na ụba. Ihe ka ọtụtụ n'ime ha bụ ndị a na-achọpụtaghị ma ọ bụ na-achọpụtaghị. A na-emetụta ụfọdụ otu dị iche iche:

• A na-emetụta ụmụ nwanyị ugboro atọ karịa ụmụ nwoke.
• Mmalite na-emekarị n'agbata afọ 10 ruo 19 na 30 ruo 39. Nkezi afọ na mmalite bụ 33.
• Enwere ike imetụta ndị ojii na Latinxs n'ọkwa dị elu yana oke ike karịa otu ndị ọzọ. Anyị amaghị kpọmkwem ebe ọ bụ na enweghị data gbasara ndị nwere agba.

Ọ bụ ezie na afọ onye ọrịa na nchoputa bụ bimodal, nke nwere ọnụ ọgụgụ kasị elu n'ime afọ iri na ụma na ọnụ ọgụgụ ọzọ dị elu na 30s, mana a kọwawo ọnọdụ ahụ na ndị nọ n'afọ 2 ruo 77.

Ọtụtụ ndị dọkịta enweghị ihe ọmụma iji chọpụta ma ọ bụ jikwaa ME / CFS nke ọma. N'ụzọ dị mwute, ntụzịaka ụlọ ọgwụ adịchaghị ụkọ, adịkwaghị adị, ma ọ bụ nwee ike imerụ ahụ. N'ihi nke a, mmadụ itoolu n'ime ndị ọrịa 10 nọ na United States ka bụ ndị a na-achọpụtaghị, ndị a chọpụtara na-enwetakarị ọgwụgwọ na-ekwesịghị ekwesị. Ma ugbu a, n'ihi ọrịa COVID-19, nsogbu ndị a na-agbasawanye karịa.

Mmepụta?

Ndị ọrịa a na-enwekarị ọrịa egosipụtara ma ọ bụ nke na-abụghị nke akọwapụtara mana ha anaghị agbake dịka a tụrụ anya ma na-aga n'ihu na-arịa ọrịa izu ole na ole ka ọnwa gachara.

Iji ọgwụgwọ mmega ahụ na ntinye uche nke uche (karịsịa ọgwụgwọ omume nke uche) iji gwọọ ike ọgwụgwụ metụtara ọrịa kansa, ọnọdụ mkpali, ọnọdụ neurologic, na fibromyalgia ejirila ọtụtụ afọ na-enwe mmetụta dị mma n'ozuzu ya. Otú ọ dị, mgbe a na-enye ndị mmadụ a na-enyo enyo na ha nwere ME / CFS otu ọgwụgwọ ahụ, ha na-emekarị ka njọ, ọ bụghị mma, na mgbatị na ọrụ.

"Kọmitii na nchọpụta nchọpụta maka myalgic Encephalomyelitis/ọrịa ike ọgwụgwụ na-adịghị ala ala; Board na Health nke Họrọ Population; Institute of Medicine” lere data ahụ wee wepụta njirisi. Ha, n'ezie, kpọrọ oku ka a kọwapụta ọrịa a. E bipụtara nke a na National Academies Press na 2015. Ihe ịma aka bụ na ọtụtụ ndị na-ahụ maka ahụike amabeghị usoro ndị a. Ugbu a na mmụba nke ndị ọrịa butere post-COVID-19, mmasị a abawanyela nke ukwuu. Ụkpụrụ:

• Mbelata ma ọ bụ nkwarụ dị ukwuu iji tinye aka na ọkwa ọrụ, ụlọ akwụkwọ, ma ọ bụ ihe omume ọha na eze tupu ọrịa nke na-adịru ihe karịrị ọnwa isii na-esote ike ọgwụgwụ, na-adịkarị omimi, nke na-abụghị n'ihi mgbatị ahụ ma ghara imeziwanye ya site na izu ike.
• Ahụhụ mgbe mgbatị ahụ gasịrị - nke pụtara na-esochi ọrụ, enwere ike ọgwụgwụ ma ọ bụ enweghị ike.
• Ụra na-enye ume ọhụrụ.
• Ma ọ dịkarịa ala otu:
  • Nkwenye Orthostatic - ogologo oge na-eme ka ndị ọrịa a nwee mmetụta dị njọ karị.
  • Mmebi nghọta - naanị enweghị ike iche echiche nke ọma.

(Ndị ọrịa kwesịrị inwe mgbaàmà ndị a opekata mpe ọkara nke oge dị nro, nke na-agafeghị oke ma ọ bụ nke siri ike.)

• Ọtụtụ ndị nwere ME/CFS nwekwara mgbaàmà ndị ọzọ. Mgbaàmà ndị ọzọ a na-ahụkarị gụnyere:
  • Mgbu mgbu
  • Mgbu na nkwonkwo na-enweghị ọzịza ma ọ bụ ọbara ọbara
  • Isi ọwụwa nke ụdị ọhụrụ, ụkpụrụ, ma ọ bụ ịdị njọ
  • Ọkpụkpụ lymph na-aza aza ma ọ bụ dị nro n'olu ma ọ bụ ogwe aka
  • Akpịrị akpịrị na-emekarị ma ọ bụ na-emegharị ugboro ugboro
  • Ụjọ na ọsụsọ abalị
  • Mgbaghara anya
  • Mmetụta na ìhè na ụda
  • ọgbụgbọ
  • Allergy ma ọ bụ mmetụta nke nri, ísì, kemikal, ma ọ bụ ọgwụ

Ọbụna mgbe achọpụtara ya, ndị ọrịa na-agbasi mbọ ike inweta nlekọta kwesịrị ekwesị ma na-enyekarị ọgwụgwọ ọgwụgwọ, dị ka cognitive-behavioral therapy (CBT) na graded exercise therapy (GET), nke nwere ike ime ka ọnọdụ ha ka njọ.

Onye edemede New York Times na-ere ahịa kacha mma Meghan O'Rourke dere akwụkwọ na nso nso a kpọrọ "Alaeze A Na-adịghị ahụ anya: Ịghachite Ọrịa Na-adịghị Ala." Ihe ndetu sitere na onye mbipụta na-ewebata isiokwu dị ka:

"Ọrịa ọrịa na-adịghị ala ala nke na-efe efe na-akpa ọtụtụ iri nde ndị America aka: ndị a bụ ọrịa ndị a na-aghọtachaghị nke ọma, ndị a na-ekewapụkarị, na ndị nwere ike na-achọpụtaghị na ndị a na-amataghị kpamkpam. Onye edemede ahụ na-ewepụta nyocha mkpughe n'ụdị ọrịa a na-adịghị ahụ anya nke gụnyere ọrịa autoimmune, ọrịa ọrịa Lyme mgbe ọgwụgwọ gasịrị, na ogologo oge COVID, na-ejikọta nkeonwe na nke ụwa niile iji nyere anyị niile aka site na oke ọhụrụ a.

N'ikpeazụ, enweela ọtụtụ nnyocha ndị na-egosi na okwu ahụ bụ "ọrịa ike ọgwụgwụ na-adịghị ala ala" na-emetụta echiche ndị ọrịa nwere banyere ọrịa ha yana mmeghachi omume nke ndị ọzọ, gụnyere ndị ọrụ ahụike, ndị òtù ezinụlọ, na ndị ọrụ ibe. Labelụ a nwere ike belata etu ọnọdụ a siri dị njọ maka ndị nwere nsogbu. Kọmiti IOM na-atụ aro aha ọhụrụ iji dochie ME/CFS: ọrịa inlerance systemic exertion inlerance (SEID).

Ịkpọ aha ọnọdụ a SEID ga-egosipụta n'ezie akụkụ bụ isi nke ọrịa a. Ya bụ, ịgbalị ụdị ọ bụla (anụ ahụ, ọgụgụ isi, ma ọ bụ mmetụta uche) - nwere ike imetụta ndị ọrịa n'ụzọ dị njọ n'ọtụtụ ụzọ.

Ngwa ọrụ

aafp.org/pubs/afp/issues/2023/0700/fatigue-adults.html#afp20230700p58-b19

mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196(21)00513-9/fulltext

"Alaeze ahụ a na-adịghị ahụ anya: ọrịa na-adịghị ala ala" Meghan O'Rourke