Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Zvashandiswa chikuru kugutsikana

Vhiki yeKuzivisa Reef yeCoral

Kunyangwe ndisati ndambogara pachitsuwa, ndiri musikana wepachitsuwa pamwoyo uye ndagara ndiri. Handina kumbobvira ndambundikira kutonhora nesinou uye ndinowanzorara mumwaka wechando. Shamwari dzangu dzinonyanya kuziva nezvetsika iyi, dzinogara dzichindibvunza kuti "unoda kuronga mutambo wekunze werimwe zuva, kana kuti unenge uchizorora panguva iyoyo?" Ndinoda kushanda ndiri panze, asi kana nguva yechando ichingorova, unondiwana ndakarara mumba ndichidya chikafu chinonyaradza ndakaputirwa negumbeze rangu rinopisa ndichiona mafirimu ezororo. Ndinoziva, ndoziva, hazvina musoro kuti ndinogara munzvimbo isina nyika ine chando chechando, asi pandinofamba, ndinokuonai kuti ndinogara ndichisarudza nzvimbo inodziya!

Kune akawanda mabhenefiti ekubuda kunze muchiedza chezuva, kungave kuno muColorado kana kunzvimbo inodziya yekupisa. Kupenya kwezuva kunogona kuva nemigumisiro yakanaka pahutano hwepfungwa. Kuratidzwa kwezuva kwakakosha kuburitsa vhitamini D uye kukonzeresa kuburitswa kweserotonin uye vanoita basa rakakosha mukushanda kwehuropi uye kudzora manzwiro. Kuderera kwevhitamini D kwakabatanidzwa nengozi yakawedzera yekuora mwoyo uye mamwe matambudziko ehutano hwepfungwa. Serotonin inobatsira kugadzirisa mafungiro, chido, uye kurara, ndicho chikonzero ndinogara ndichitanga zuva rangu nekufamba kunze. Zvinondibatsira kumuka uye kutanga zuva rangu mune yakanaka mood!

Chimwe chezvandinofarira kuita kana ndichitsvaga rwendo rwechitsuwa ndechekusveta macoral reef. Runako runokwezva uye kusiyana kunoshamisa kwezvipenyu zvecoral reef zvinondinakidza uye zvinogara zvichindiita kuti ndidzoke. Hazvina mhosva kuti kangani pandinoenda kusnorkeling kana kuti ingani nzvimbo dzakasiyana dzandinoshanyira, mashiripiti anogara aripo mumakorari. Izvi zvipenyu zvinokosha zvomugungwa hazvingoratidzi mavara akajeka chete asiwo zvinopa musha wemarudzi akawanda emugungwa. Kunyangwe matombo emakorari akavhara pasi pe0.1% yegungwa, pamusoro pe25% yemhando dzegungwa dzinogara mumakorari. Zvisinei, kubvira kuma1950, ma<em>coral reef akatarisana nezvinetso zvisati zvamboitika nokuda kwekushanduka kwemamiriro ekunze, kusvibiswa, uye kuredza hove, zvichityisidzira kuvapo kwawo. Zvizhinji zvekutyisidzirwa kwematombo emakorari zvinokonzerwa nevanhu.

Hezvino zvimwe zvinotyisa pamusoro pekuderera kwecoral reef:

  • Inosvika hafu yemakorari enyika yakarasika kana kukuvadzwa zvakanyanya uye kuderera kunoenderera mberi nekukurumidza kunotyisa.
  • Makoral reef ari kurasika kana kukuvadzwa nekaviri mwero wemasango anonaya mvura.
  • Masayendisiti anofanotaura kuti makorari ose achatyisidzirwa ne2050 uye kuti 75% ichatarisana nepamusoro kusvika kumazinga akaoma ekutyisidzira.
  • Kunze kwekunge taita zvese kudzikamisa kudziya kusvika pa1.5 Celsius, tinorasikirwa ne99% yemakorari enyika.
  • Kana maitiro azvino akaenderera mberi, ese macoral reef anogona kunge aenda panosvika 2070.

Asi pane zvakawanda zvatingaite kuderedza kushanduka kwemamiriro ekunze uye kudziya kwemakungwa edu! Kunyange zvazvo tichigara mamaira akawanda kubva kunyanza, pane zvinhu zvakasiyana-siyana zvatingaita kuti matombo emakorari arambe aine utano. Ngationgororei nzira dzatingabatsira nadzo mukuchengetedzwa kweaya mashura asina kusimba ari pasi pemvura:

Tsigiro yemazuva ese:

  • Tenga chikafu chemugungwa chinochengetedzwa (shandisa gov kuwana mabhizinesi ane hushamwari hwekorari).
  • Chengetedza mvura: mvura shoma yaunoshandisa, iyo shoma inoyerera uye tsvina inodzokera mugungwa.
  • Kana iwe usingagari pedyo nemhenderekedzo yegungwa, pinda mukuchengetedza madziva emunharaunda yako, zvitubu zvemvura, madhamu, nezvimwe.
  • Simudza ruzivo nekuparadzira kukosha kwemacoral reef uye kutyisidzira kwatinoisa paari.
  • Sezvo shanduko yemamiriro ekunze iri imwe yekutyisidzira kunotungamira kucoral reef, shandisa magetsi magirobhu nemidziyo yemagetsi kuderedza kuburitswa kwegasi regreenhouse. Sarudza renewable simba masosi uye kuderedza kuvimba kwako nefossil mafuta.
  • Bvisa kana kuderedza kushandiswa kwemapurasitiki ekushandisa kamwe chete. Mapurasitiki anogona kupedzisira ave mugungwa, achipinza hupenyu hwemugungwa uye kuburitsa makemikari anokuvadza mugungwa redu.
  • Kuderedza kushandiswa kwefetereza. Kushandisa fetereza yakawandisa pauswa kunokuvadza kunaka kwemvura nekuti kudya kunovaka muviri (nitrogen nephosphorus) kubva mufotereza kunogezeswa mumvura uye kunogona kupedzisira kwapinda mumakungwa. Zvokudya zvinobva mufetireza yakawandisa zvinowedzera kukura kwealgae izvo zvinovhara chiedza chezuva kumakorari - izvi zvinokonzeresa kuchena kwemakorari, izvo zvinogona kuuraya.

Kana ukashanyira makorori:

  • Pfeka reef-friendly sunscreen!! Makemikari anobva kumazuva ezuva achauraya makorari ematombo uye hupenyu hwemvura hunogara imomo. Kunyange zviri nani, pfekai hembe refu refu kana maguard ekudzivirira kupisa kwezuva kuderedza kudiwa kwezuva.
  • Kana ukasveverera, kunyura, kushambira, kana igwa pedyo nematombo ekorari, usabate korari, usamire pairi, usatore, uye usatsigisa chikepe.
  • Tsigira eco-hushamwari tourism operators paunenge uchironga rwendo rwako.
  • Zvipire kuchenesa mahombekombe emunharaunda kana reef.

Kuchengetedza matombo emakorari kunoda kushanda nesimba uye munhu wese anogona kuita zvakakosha. Nekusimudzira ruzivo, kutora maitiro ane mutoro, kuderedza kusvibiswa, uye kutsigira zvirongwa zvereef-ushamwari, tinogona kuve vachengeti vegungwa. Ngatizvipirei kuchengetedza idzi nharaunda dzakanakisa, tichiva nechokwadi chekupona kwavo uye nemabhenefiti akakosha avanopa kupasi redu. Pamwe chete, tinogona kuchengetedza ramangwana rakajeka uye rinobudirira rematombo emakorari uye nemhando dzisingaverengeki dzinodzidaidza kumba.

oceanservice.noaa.gov/facts/thingsyoucando.html

epa.gov/coral-reefs/what-you-can-do-help-protect-coral-reefs

theworldcounts.com/challenges/planet-earth/oceans/coral-reef-destruction

healthline.com/health/depression/benefits-sunlight#sun-safety