“Mo Sọ Ede Rẹ”: Ifamọ aṣa Ṣe idaniloju Itọju Ilera Dara julọ

Oṣu Kẹjọ jẹ oṣu Oṣu ede Orilẹ-ede ni Philippines, eyiti o ṣe ayẹyẹ oniruuru iyalẹnu ti awọn ede ti a sọ ni orilẹ-ede naa. Gẹ́gẹ́ bí Ẹ̀ka Tó Ń Bójú Tó Ọ̀ràn Inú àti Ìbílẹ̀ Fílípì ṣe sọ, èdè àádóje [130] ló wà tí a ti kọ sílẹ̀, àti pé ó tó ogún àwọn èdè mìíràn tí wọ́n ń fìdí rẹ̀ múlẹ̀. ¹. Pẹlu diẹ sii ju awọn ede 150, Philippines ni ọkan ninu awọn ifọkansi ti o ga julọ ti awọn ede fun okoowo ni agbaye ². Awọn ipilẹṣẹ ti Oṣu Ede Orilẹ-ede jẹ pada si 1934, nigbati Institute of National Language ti dasilẹ lati ṣe idagbasoke ede orilẹ-ede fun Philippines ³. Tagalog ni a yan gẹgẹbi ede orilẹ-ede ni ọdun 1937, sibẹsibẹ, Gẹẹsi jẹ ede pupọ. Gẹ́gẹ́ bí ọ̀rẹ́ mi, Ivy, ṣe rántí, “Osù Èdè Orílẹ̀-Èdè ni a tún ń tọ́ka sí gẹ́gẹ́ bí oṣù Ajogúnbá Orílẹ̀-Èdè, ó sì jẹ́ ohun ńlá. Mo sọ ede kan ti a npe ni Hiligaynon. Ede mi keji ni English. Ile-iwe wa yoo ṣe ayẹyẹ nipa nini gbogbo awọn ọmọde imura ni awọn aṣọ aṣa wọn; a máa ṣe eré, a sì máa jẹ oúnjẹ ìbílẹ̀.”

Bi Filipinos ti ṣe ṣíkiri gbogbo agbaye, oniruuru ede ti tẹle. Ikorita ti oniruuru ede ati iṣipopada iṣiṣẹ oṣiṣẹ ṣe afihan pataki ede ni eto itọju ilera AMẸRIKA. Awọn nọọsi Filipino ti o ju 150,000 lo wa ni oṣiṣẹ ilera ilera AMẸRIKA ⁴. Ni awọn ọdun diẹ, awọn nọọsi Filipino wọnyi ti kun awọn aito nọọsi to ṣe pataki, ni pataki ni igberiko ati awọn olugbe ti ko ni aabo. Awọn ọgbọn ede ati aṣa wọn gba wọn laaye lati pese itọju ti aṣa si awọn olugbe oniruuru. Gẹgẹbi oludamọran mi ati Igbakeji Alakoso iṣaaju ti Nọọsi ati Itọju Alaisan ni Ile-iwosan Johns Hopkins sọ, “Emi ko mọ kini eto itọju ilera AMẸRIKA yoo ṣe laisi awọn ifunni pataki ti awọn nọọsi Filipino.” Ibanujẹ, eyi ni afihan ni pataki lakoko COVID-19, nibiti iwadii kan ti rii pe awọn nọọsi ti o forukọsilẹ ti iran ara ilu Filipino ni oṣuwọn iku ti o ga julọ ti COVID-19 laarin gbogbo awọn ẹgbẹ ẹya. ⁵.

Ni Ilu Colorado, diẹ sii ju awọn nọọsi Filipino 5,800 jẹ to 5% ti oṣiṣẹ ntọjú ti ipinlẹ.” ⁶ Awọn ọgbọn awọn nọọsi, iwa iṣẹ ti o lagbara ati aanu pese itọju didara ga si ẹgbẹẹgbẹrun awọn alaisan lojoojumọ. Sibẹsibẹ, awọn idena ede ati iraye si awọn onitumọ ṣe idiwọ agbara wọn lati pese itọju to dara julọ. Tagalog ati Llocano ti jẹ idanimọ bi awọn ede Philippine ti o wọpọ julọ ni Ilu Colorado ⁷. Ni afikun si ede, diẹ ninu awọn ipo ilera ti o wọpọ ti o dojukọ nipasẹ Filipinos jẹ haipatensonu, diabetes ati arun ọkan. Síwájú sí i, gẹ́gẹ́ bí Edith ẹlẹgbẹ́ mi ṣe ṣàjọpín, “Àwọn ará Philippines-Amẹ́ríkà ti ń darúgbó. Awọn idena oke ti o ni iriri nipasẹ awọn olugbe Medikedi Filipino jẹ gbigbe, oye yiyẹ ni yiyan, ati aini awọn onitumọ ifọwọsi.” Oṣiṣẹ ẹlẹgbẹ mi, Vicky tẹsiwaju lati ṣalaye pe ni aṣa, kii ṣe aṣa fun awọn ara ilu Philippines lati beere lọwọ awọn olupese iṣoogun wọn. Gbogbo awọn ifosiwewe wọnyi ṣe afihan idi ti o ṣe pataki pupọ lati pese awọn iṣẹ itumọ ede ti o ga, pẹlu sisọ awọn ipinnu awujọ ti awọn idena ilera.

Eyi ni diẹ ninu awọn igbesẹ ti o han gbangba ti awọn ẹgbẹ itọju ilera le ṣe lati mu iraye si ede dara si:

1. Ṣe idanwo ede lododun lati ṣe idanimọ awọn ede oke ti awọn alaisan sọ ati pinnu awọn ela ninu awọn iṣẹ. Eyi le ṣee ṣe nipasẹ ṣiṣe iwadi awọn alaisan, atunwo awọn igbasilẹ iṣoogun, ati itupalẹ awọn iṣesi eniyan ati awọn aṣa.
2. Pese iranlọwọ lori aaye ati adehun pẹlu awọn iṣẹ itumọ iṣoogun alamọdaju tẹlifoonu.
3. Tumọ awọn fọọmu gbigba alaisan, ami ami, awọn irinṣẹ wiwa ọna, awọn iwe ilana oogun, awọn ilana ati awọn ifọwọsi alaye.
4. Rii daju iraye si taara si awọn onitumọ ọjọgbọn lakoko awọn pajawiri ati awọn ilana ti o ni ewu / wahala giga.
5. Alabaṣepọ pẹlu awọn ajọ agbegbe lati gba awọn oṣiṣẹ ti o ni ede pupọ ti o ṣe aṣoju oniruuru awọn alaisan.
6. Pese ikẹkọ ti nlọ lọwọ fun oṣiṣẹ lori agbara aṣa ati ṣiṣẹ pẹlu awọn onitumọ.
7. Ṣe agbekalẹ eto iraye si ede fun agbari rẹ. Tẹ Nibi fun itọsọna lati Awọn ile-iṣẹ fun Eto ilera ati Awọn sáyẹnsì Medikedi (CMS).

Ibi-afẹde ni lati ṣe ayẹwo nigbagbogbo awọn iwulo ede ti olugbe alaisan ati agbara awọn ajo lati pade awọn iwulo wọnyẹn. Eyi ngbanilaaye awọn eto itọju ilera lati ni ilọsiwaju imudara awọn iṣẹ iraye si ede ni akoko pupọ. Ni afikun, eyi ni diẹ ninu awọn Ajọ Agbegbe Ilu Filipino kan pato ni Ilu Colorado ti o le ṣiṣẹ bi awọn alabaṣiṣẹpọ nla:

1. The Filipino-American Community of Colorado
2. The Philippine-American Society of Colorado
3. Ẹgbẹ Nọọsi Philippine ti Colorado

Ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àwọn ẹgbẹ́ onírẹ̀lẹ̀ tí a fi sínú àdúgbò Filipino le ṣèrànwọ́ láti mú ìráyè sí èdè àti àwọn ìdènà míràn. Ni ipari, atilẹyin iraye si ede ṣe atilẹyin awọn ohun Filipino lakoko ti o nlọsiwaju itọju didara to gaju. Bi a ṣe n ṣe ayẹyẹ oniruuru ede ti Philippines, a tun gbọdọ ṣe ayẹyẹ awọn nọọsi Filipino ati awọn oṣiṣẹ ilera ilera ti o ga pupọ.

ṣe alabapin si eto iṣoogun AMẸRIKA. Nigba ti a ba fọ awọn idena nipasẹ ifamọ aṣa ati igbiyanju alãpọn, a kọ eto itọju ilera nibiti gbogbo eniyan le ṣe rere. Eyi tumọ si awọn alaisan rilara ti a gbọ, awọn oṣiṣẹ ilera ilera ni rilara agbara, ati awọn igbesi aye ti o ti fipamọ.

**Pẹlu ọpẹ pataki si Victoria Navarro, MAS, MSN, RN, Oludari Alaṣẹ, Iṣọkan Arakunrin Philippine ati Alakoso 17th ti Ẹgbẹ Nọọsi Philippine, RN, MBA, MPA, MMAS, MSS Philippine, Bob Gahol, Ẹgbẹ Nọọsi Philippine ti Amẹrika Igbakeji Alakoso Western Region, ati Edith Passion, MS, RN, oludasile ti Philippine Nurses Association of Colorado ati Alakoso ti Philippine American Society of Colorado fun ifẹ rẹ lati pin imọ ati awọn iriri rẹ fun ifiweranṣẹ bulọọgi yii. **

1. dilg.gov.ph/PDFFILE/factsfigures/dig-facts-figures-2023717_4195fde921.pdf
2. Lewis et al. (2015). Ethnologue: Awọn ede ti Agbaye.
3. Gonzalez, A. (1998). Ipo Eto Ede ni Philippines.
4. Xu et al. (2015), Awọn abuda ti Awọn nọọsi ti o kọ ẹkọ ni kariaye ni Amẹrika.
5. Pastores et al. (2021), Iku COVID-19 Aibikita Lara Awọn nọọsi Iforukọsilẹ Lati Ẹya Ati Awọn ipilẹ Ẹya Kekere.
6. Migration Policy Institute (2015), Philippine awọn aṣikiri ni United States
7. Ẹgbẹ Ede ode oni (2015), Awọn ede 30 Julọ ti a Sọ ni Ilu Colorado
8. Dela Cruz et al (2011), Awọn ipo Ilera ati Awọn Okunfa Ewu ti Filipino America.