Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility E lele i ka papa kuhikuhiE maʻiʻo

Mahina Mele ʻEleʻele

Hoʻokumu mua ʻia i ka makahiki 1926 e Carter G. Woodson, Ua ʻike ʻia ʻo Black History Month ʻo "Negro History Week." I ka makahiki 1976, ua lilo ia i mahina hoʻomaha hoʻomaha a ua koho ʻia ʻo Pepeluali e hui pū me nā lā hānau o Frederick Douglass a me ʻAberahama Lincoln. ʻO Pepeluali ka manawa e hoʻolauleʻa ai i ka moʻomeheu ʻEleʻele, nā mea hana ʻeleʻele, a ʻo ka mea nui loa, ʻeleʻele maikaʻi.

ʻOiai ua hoʻolaʻa ʻia ka mahina i ka hoʻolauleʻa kikoʻī o ka mōʻaukala ʻeleʻele, ʻo ka mōʻaukala ʻeleʻele a me nā haʻawina ʻeleʻele e hoʻomau mau ʻia ana. Ke neʻe nei mākou i kēia mahina, he mea nui ia e ʻike a hoʻomālamalama i nā kumuhana i lohe ʻole ʻia a aʻo ʻole paha nā kānaka i kā lākou papa mōʻaukala. He mea nui nō hoʻi e hoʻomaopopo i ka wā i kapa ʻia ai ka mōʻaukala ʻeleʻele ma ke ʻano he moʻolelo kaʻawale, a i ʻole koho, ka mōʻaukala ʻeleʻele is moʻolelo US.

ʻO ka manawa pinepine ke kūkākūkā mākou i ka moʻolelo ʻeleʻele, kūkākūkā mākou i ka ʻeha me he mea lā ʻaʻohe moʻolelo ʻē aʻe o nā kaiāulu ʻeleʻele ma mua o ka trauma. ʻOiai he mea nui ka hoʻomaopopo ʻana a me ke aʻo ʻana i kēlā mau traumas, ʻoi aku ka ʻoi aku o ka mōʻaukala ʻeleʻele ma mua o ka hoʻoluhi, ka hoʻomāinoino, a me ka nalowale. ʻO ka moʻolelo ʻeleʻele maoli kahi moʻolelo o ke kūpaʻa, ka hana hou, a me ka nui o ka wiwo ʻole.

I ka manawa holoʻokoʻa, ʻo nā mea hana ʻeleʻele a me nā mea hoʻomohala ke kuleana no nā hana hana i kēlā me kēia lā. Mai nā meaʻai maʻamau o ʻAmelika e like me ka ʻuala, i hana ʻia e George Crum, a i nā hiʻohiʻona palekana a mākou e hoʻohana ai i kēlā me kēia lā e like me ke kukui uila ʻekolu-mālamalama i hana ʻia e Garrett Morgan, ua hana mau ʻo Black creatives e hoʻolako i ka lehulehu i nā mea i manaʻo ʻia, a me nā mea hou. No ka ʻike hou aku e pili ana i nā haʻawina ʻeleʻele he nui i ʻAmelika a me ka moʻomeheu ʻAmelika, e lawe i kahi manawa e kipa aku ai dailyhive.com/seattle/inventions-by-black-people. ʻO ka mea āu e ʻike ai e kāhāhā paha ʻoe!

Ma waho aʻe o nā mea hoʻohana i kēlā me kēia lā, ua hāʻawi pū nā kiʻi ʻeleʻele i kekahi mau haʻawina i ke kahua lapaʻau a me ka holomua olakino. ʻOiai mākou e lohe nei i nā moʻolelo o Nā Pāʻani Henrietta a me nā poʻe ʻeleʻele ʻē aʻe he nui i hoʻohana pono ʻia i ka mālama olakino, aia kekahi mau helu koʻikoʻi i kōkua i ka hoʻolako ʻana i ke ola olakino maikaʻi. Me ka ʻole o nā kiʻi e like me Charles Drew, MD ka mea i ʻike i ka hoʻohana hou ʻana i ka plasma koko a ua ʻike ʻia ʻo ia ʻo "ka makua o ka mālama koko," ʻaʻole paha i holomua ka honua o ka hoʻokahe koko e like me kā mākou e ʻike nei i kēia lā. Me ka wahine ʻole like ʻO Jane Wright, MD ʻAʻole maikaʻi paha ka holomua o ka lāʻau lapaʻau lapaʻau.

ʻO ka pinepine ma mua o ka ʻole, lohe mākou e pili ana i nā kiʻi kāne koʻikoʻi ma ka mōʻaukala ʻEleʻele, akā kakaʻikahi mākou e lohe e pili ana i nā wahine. Akā ke koi nei au iā ʻoe e noiʻi i kekahi o kēia mau wahine ʻEleʻele nāna i hoʻololi i ka pāʻani a hoʻoikaika i nā palena a hoʻomau i ka hakakā e hoʻololi i ka moʻolelo kuʻuna o nā haʻawina ʻeleʻele a me nā poʻe ʻeleʻele. No ka laʻana, i nā kenekulia 19 a me 20, ua paʻakikī nā wahine ʻeleʻele, akā koʻikoʻi i ka koho a me nā kuleana koho pāloka. Ma ke ʻano he wahine ʻeleʻele, aia ke kaumaha mau o ka ʻeleʻele a me ka wahine i ka hakakā ʻana no nā pono kanaka. He hōʻike maikaʻi ka neʻe koho balota i nā hakakā a me nā hana i hoʻokomo ʻia e nā alakaʻi ʻeleʻele e hōʻoia i ka lohe ʻia ʻana o nā leo no ko lākou kaiāulu. ʻO ka hana i hana ʻia e nā wahine ʻeleʻele e like me Mary Church Terrel, ʻO Frances Ellen Watkins Harper, a Harriet Tubman ʻo ia ka mea i hoʻolalelale i ka neʻe koho balota e hoʻoikaika i nā wahine ʻē aʻe e like me Josephine St. Pierre Ruffin a Charlotte Forten Grimke i loaʻa i ka National Association of Colored Women (NACW) ma 1896, e koi ana i ka huaʻōlelo "hoʻokiʻekiʻe i ko mākou piʻi ʻana" e hōʻike i kā lākou pahuhopu e hoʻomau i ka "hoʻokiʻekiʻe" i ke kūlana o nā wahine ʻeleʻele. ʻO kēia mau hana i alakaʻi i ka hopena Kānāwai Kuleana Koho i hoʻoholo ʻia i ka makahiki 1965 i hoʻopuka mai i nā kānāwai koho kaulike.

Ke nānā nei mākou i nā makahiki he nui i hala, hiki iā mākou ke hoʻomaopopo i kekahi mau hana nui mai nā inoa ʻohana e like me Oprah, Serena Williams, Simone Biles, a me Michelle Obama nāna i aʻo mai iā mākou i ke aloha a me ka mahalo i nā kino i loko o mākou; nāna i hōʻike i nā miliona o nā kaikamahine ʻEleʻele me ka hana ikaika a me ka hoʻolaʻa, hiki i kekahi mea!

Pono mākou e lawe i ka manawa e ʻike i nā inoa e like me Marsai Martin, nāna i hana i nā nalu nui i ka ʻoihana kiʻiʻoniʻoni i ka wā ʻōpio o 14. A i ʻole Stacey Abrams, nāna e hoʻoikaika mau i nā kaiaulu ʻEleʻele e hana a hana i nā koho balota e kōkua i ka hoʻololi maikaʻi ʻana i ko lākou mau kaiāulu. A i ʻole Kauka Kizzmekia Corbett, ka mea koʻikoʻi i ka pane wikiwiki a me ka hoʻomohala ʻana o ka maʻi maʻi COVID-19. Makemake ka poʻe i ka luna brigade ʻO Sydney Barber, nāna e alakaʻi i 4,500 midshipmen i nā hana brigade i kēlā me kēia lā. A i ʻole ʻO Malikela Copist, ka ballerina e hoʻomanaʻo ana i nā kaikamahine ʻEleʻele e hiki ke hōʻike pilikino i nā ʻano like ʻole a maikaʻi ke maʻalahi. A i ʻole Mickey guyton, ka mea e hoʻomanaʻo nei i ka poʻe ʻeleʻele ʻaʻole pono lākou e noho ma ke ʻano o nā stereotypes mua a i ʻole nā ​​moʻolelo maʻamau i kau ʻia ma nā kaiāulu ʻeleʻele. Ke hoʻomanaʻo mai nei kēia mau inoa a pau iā mākou ʻoiai ʻo ka mōʻaukala i hala e pili ana i ka hoʻonui ʻana i ke komo ʻana a me ka hakakā ʻana no nā pono kīwila - a e hoʻomau mau ana kēlā hakakā - ke neʻe nei ka mōʻaukala o kēia manawa i ka hoʻonui ʻana i ka hōʻike a me ka hoʻololi ʻana i nā moʻolelo.

He ʻeleʻele paha ʻoe a ʻaʻole paha, ʻo ka mahina ʻeleʻele kahi ala e hoʻopili a hoʻonui i kou ʻike e pili ana i ka mōʻaukala ʻAmelika! Ke hana ʻia nei ka moʻolelo ʻeleʻele i kēlā me kēia lā a ʻoiai ʻaʻole paha ʻoe i ʻike i nā hāʻawi mōʻaukala āpau i hana ʻia e ka poʻe ʻeleʻele, ʻo ka manawa kēia e komo ai, hoʻolohe, a aʻo e pili ana i kahi ʻāpana o ka mōʻaukala i kamaʻilio ʻole ʻia. E hoʻāʻo iā ʻoe iho, a me kou mau hoa, e heluhelu a hoʻolohe i nā moʻolelo i haʻi ʻia a ʻimi i nā mea huna. ʻOi aku ka nui o ka mōʻaukala ʻeleʻele ma mua o nā traumas i hoʻomanawanui - Ke ulu nei ka mōʻaukala ʻeleʻele.

Inā ʻoe e ʻimi nei i kahi e hoʻomaka ai i kāu noiʻi moʻolelo ʻEleʻele, e nānā i nā loulou aʻe!

oprahdaily.com/life/work-money/g30877473/african-american-inventors/

binnews.com/content/2021-02-22-10-inventions-created-by-black-inventors-we-use-everyday/

medpagetoday.com/publichealthpolicy/generalprofessionalissues/91243

loc.gov/collections/civil-rights-history-project/articles-and-essays/women-in-the-civil-rights-movement/

E hoʻomaopopo '

aafp.org/news/inside-aafp/20210205bhmtimeline.html

prevention.com/life/g35452080/famous-black-women/

medpagetoday.com/publichealthpolicy/generalprofessionalissues/91243

nps.gov/articles/black-women-and-the-fight-for-voting-rights.htm – :~:text=I ka la 19 a me ka 20, loaa ke kuleana koho balota