Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility E lele i ka papa kuhikuhiE maʻiʻo

Hoʻohanohano i koʻu hoʻomana Iudaio

ʻO Ianuali 27 o kēlā me kēia makahiki ka International Holocaust Remembrance Day, kahi e hoʻomanaʻo ai ka honua i ka poʻe i hōʻeha ʻia: ʻoi aku ma mua o ʻeono miliona mau Iudaio a me nā miliona o nā mea ʻē aʻe. ʻO ka Holocaust, e like me ka United States Holocaust Memorial Museum, ʻo ia "ʻO ka hoʻomāinoino, kākoʻo aupuni a me ka pepehi kanaka o ʻeono miliona mau Iudaio ʻEulopa e ke aupuni Nazi German a me kona mau hoa a me nā hoa hana..” Hōʻike ka hale hōʻikeʻike i ka manawa o ka Holocaust e like me 1933 a i 1945, e hoʻomaka ana i ka wā i lilo ai ka ʻaoʻao Nazi i ka mana ma Kelemania, a pau i ka wā i lanakila ai nā Allies iā Nazi Kelemānia i ke Kaua Honua II. ʻO ka huaʻōlelo Hebera no ka pōʻino ʻo shoʻah (שׁוֹאָה) a hoʻohana pinepine ʻia kēia e like me kekahi inoa no ka Holocaust (ka Shoah).

ʻAʻole i hoʻomaka ka Holocaust me ka pepehi kanaka; ua hoʻomaka me ka antisemitism, me ka wehe ʻana i nā Iudaio mai ka hui Kelemania, nā kānāwai hoʻokae, a me ka hana ʻino. ʻAʻole i liʻuliʻu ka piʻi ʻana o kēia mau hana antisemitic i ka pepehi kanaka. ʻO ka mea pōʻino, ʻoiai ua loaʻa ka Holocaust i kahi manawa lōʻihi i hala aku nei, ke hoʻomau nei ka antisemitism i ko mākou honua o kēia manawa, a me he mea lā ua hala. ma ka piʻiʻana i koʻu wā e ola ana: ke hōʻole nei ka poʻe kaulana i ka Holocaust, aia kahi hoʻouka kaua weliweli ma kahi hale pule ʻo Pittsburgh ma 2018, a ua hana ʻino ʻia nā kula Iudaio, nā kikowaena kaiāulu, a me nā wahi hoʻomana.

ʻO kaʻu hana mua ma waho o ke kulanui ʻo ia ke kamaʻilio a me ka mea hoʻoponopono papahana kūikawā no Cornell Hillel, he lala o Hillel, he hui ola haumāna haumāna kulanui Iudaio. Ua aʻo nui au e pili ana i ke kamaʻilio ʻana, ke kūʻai aku ʻana, a me ka hoʻolālā hanana ʻana ma kēia hana, a ua loaʻa iaʻu e hālāwai me kekahi poʻe Iudaio kaulana, ʻo ia hoʻi ka mea haʻuki 'Olumepika ʻo Aly Raisman, ka mea hoʻokani Josh Peck, ka mea kākau moʻolelo a me ka mea kākau ʻo Irin Carmon, a me kaʻu mea punahele ponoʻī. ʻO Josh Radnor. Ua ʻike pū wau i kahi hōʻike mua o ke kiʻiʻoniʻoni ikaika "Ke hōʻole, "he hoʻololi ʻana i ka moʻolelo ʻoiaʻiʻo o ke kaukaʻi ʻo Deborah Lipstadt e hōʻoia i ka holo maoli ʻana o ka Holocaust.

ʻO ka mea pōʻino, ua loaʻa iā mākou ka antisemitism. Ua mālama mau mākou i ko mākou High Holiday (Rosh Hashanah a ʻO Yom Kippur - nā lā hoʻomaha nui ʻelua o ka makahiki Iudaio) nā lawelawe ma nā wahi he nui a puni ka pā kula, a i koʻu makahiki ʻelua, ua hoʻoholo kekahi e pena i kahi swastika ma ka hale hui haumāna kahi i ʻike ai lākou e hele ana kā mākou lawelawe i kēlā ahiahi. ʻOiai ʻaʻohe mea ʻē aʻe i hana ʻia, he mea weliweli a koʻikoʻi kēia, a he mea weliweli iaʻu. Ua ulu au e aʻo ana e pili ana i ka Holocaust a me ka antisemitism ma ka laulā, akā ʻaʻole wau i ʻike mua i kekahi mea like me kēia.

Ua ulu au ma Westchester County ma New York, ma kahi o hoʻokahi hola ma ka ʻākau o Manhattan, e like me ka Ahaolelo Iudaio o Westchester,ʻo ia ka ʻewalu kalana Iudaio nui loa ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa, me 150,000 Iudaio, ma kahi o 60 hale pule, a ʻoi aku ma mua o 80 hui Iudaio. Ua hele au i ke kula Hebera, ua loaʻa iaʻu kahi Bat Mitzvah i ka 13 o koʻu mau makahiki, a he nui nā hoaaloha he Iudaio. No ke kulanui, hele au i Ke Kulanuiʻo Binghamton ma Nu Ioka, e pili ana 30% Iudaio. ʻAʻohe o kēia mau helu helu i hiki mai he mea kupanaha, no ka mea, ʻo 2022, ʻO 8.8% o ka mokuʻāina o New York he Iudaio.

I koʻu neʻe ʻana i Colorado i ka makahiki 2018, ua ʻike wau i kahi haʻalulu moʻomeheu nui a pīhoihoi wau i ka liʻiliʻi o ka poʻe Iudaio. Ma ka 2022 wale nō ʻO 1.7% o ka moku'āina he Iudaio. No koʻu noho ʻana ma ka ʻāina metro Denver, ka home ʻO 90,800 mau Iudaio i ka makahiki 2019, aia kekahi mau hale pule a puni a ke mālama mau nei nā hale kūʻai meaʻai i nā mea kosher a me nā mea hoʻomaha, akā ʻokoʻa ka manaʻo. ʻAʻole au i hālāwai me nā poʻe Iudaio ʻē aʻe he nui a ʻaʻole i loaʻa iaʻu kahi hale pule i manaʻo ʻia he kūpono iaʻu, no laila naʻu e noʻonoʻo pehea e lilo ai i Iudaio ma koʻu ʻano ponoʻī.

ʻAʻohe ala kūpono a hewa ʻole e ʻike ai he Iudaio. ʻAʻole au mālama kosher, ʻaʻole au mālama i ka Sābati, a ʻaʻole hiki iaʻu ke hoʻokē ʻai ma ke kino ma ka lā Kippur, akā he Iudaio nō wau a haʻaheo no ia. I koʻu wā liʻiliʻi, ʻo ka hoʻolimalima ʻana i nā lā hoʻomaha me koʻu ʻohana: ka ʻai ʻana i ka ʻāpala a me ka meli ma ka hale o koʻu ʻanakē no Rosh Hashanah (ka makahiki hou o nā Iudaio); e ʻeha ma ka hoʻokē ʻai pū ʻana i ka lā ʻo Kippur a me ka helu ʻana i nā hola a hiki i ka napoʻo ʻana o ka lā i hiki ai iā mākou ke ʻai; ʻohana e hele ana mai nā ʻāina a pau e hui pū ai Ka mōliaola seders (kaʻu hoʻomaha punahele punahele); a me ke kukui Hanuka nā ihoiho me koʻu mau mākua, ʻanakē, ʻanakala, a me nā hoahānau inā hiki.

I kēia manawa ua ʻelemakule wau a ʻaʻole au e noho hou i loko o kahi kaʻa pōkole o ka ʻohana, ʻoi aku ka liʻiliʻi o nā lā hoʻomaha a mākou e hui pū ai. Hoʻolauleʻa au i nā lā hoʻomaha ma ke ʻano ʻokoʻa ke ʻaʻole māua, a i nā makahiki ua aʻo au he maikaʻi kēlā. I kekahi manawa, ʻo ia ka hoʻokipa ʻana a Seder mōliaola a i ʻole ke hana ʻana latkes no kaʻu mau hoaaloha ʻaʻole Iudaio (a aʻo iā lākou ʻo ka hui ʻana o ka latke maikaʻi loa he ʻāpala ʻelua. a kirīmiʻawaʻawa), i kekahi manawa ʻo ia ka ʻai ʻana i ka ʻeke a me ka lox brunch i nā hopena pule, a i kekahi manawa ʻo ia hoʻi ʻo FaceTiming me koʻu ʻohana ma New York e hoʻomālamalama i nā kukui Hanukkah. Haʻaheo wau i ka Iudaio a mahalo i hiki iaʻu ke hoʻohanohano i koʻu hoʻomana Iudaio ma koʻu ala ponoʻī!

Nā ala e nānā ai i ka lā hoʻomanaʻo Holocaust International

  1. E kipa i kahi hale hōʻikeʻike Holocaust ma ke kino a ma ka pūnaewele paha.
    • Wehe ʻia ka Hale Hōʻikeʻike ʻo Mizel ma Denver ma ke koho wale ʻana, akā hiki iā ʻoe ke aʻo nui i kā lākou paena ʻoiai inā ʻaʻole hiki iā ʻoe ke kipa i ka hale hōʻikeʻike.
    • He huakaʻi hoʻonaʻauao hoʻonaʻauao ka Hale Hōʻikeʻike Holocaust ʻAmelika Hui Pū ʻIa ma ko lākou paena.
    • ʻO Yad Vashem, The World Holocaust Remembrance Center, aia ma ʻIseraʻela, he huakaʻi hoʻonaʻauao hoʻi ma YouTube.
  2. Hāʻawi i kahi hale hōʻikeʻike Holocaust a i ʻole kahi mea ola.
    • Ka Polū He hana aloha e hāʻawi i ke kōkua kālā i ka poʻe i pakele i ka Holocaust.
    • Na Hui Iudaio o Amerika Akau kōkua i ka ~80,000 Holocaust i ola ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa.
  3. Huli i nā lālā o ka ʻohana. Inā makemake ʻoe e ʻike i nā lālā o ka ʻohana i nalowale i ka Holocaust e ola nei paha i kēia lā, e kipa:
  4. E aʻo hou e pili ana i ka Iudaio.