Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility E lele i ka papa kuhikuhiE maʻiʻo

Hoʻopili, Hoʻonaʻauao, (Hopefully) Vaccine

He mālama ʻia ka National Immunization Awareness Month (NIAM) i kēlā me kēia makahiki ma ʻAukake e hōʻike ana i ke koʻikoʻi o ka lāʻau lapaʻau no nā kānaka o nā makahiki āpau. He mea koʻikoʻi i nā poʻe maʻi me kekahi mau kūlana olakino e hoʻomaopopo i nā lāʻau lapaʻau i ʻōlelo ʻia no ka mea ʻoi aku ka nui o ka pilikia no nā pilikia mai kekahi mau maʻi hiki ke pale ʻia.

Ua loaʻa i kēlā me kēia lawelawe mālama mua kēia ʻike. Ke aʻo nei ʻoe i ka lāʻau lapaʻau (a i ʻole ka manaʻo ʻē aʻe), a hōʻole ka mea maʻi. ʻO kēia ʻike lumi hoʻokolohua i koʻu hoʻomaka ʻana i nā mahina he nui i hala aku nei e kāhāhā iaʻu. Eia wau, ʻo ka mea i kapa ʻia he "kauka" e hele mai ana ka mea maʻi e ʻike, e kiʻi i ka ʻōlelo aʻo, a i ʻole ka lāʻau lapaʻau ... a ʻōlelo lākou i kekahi manawa, "ʻaʻole mahalo."

ʻAʻole he mea hou ka hōʻole ʻana i ka lāʻau lapaʻau COVID-19. Ua loaʻa iā mākou a pau nā poʻe maʻi i hōʻole i ka nānā ʻana no kahi maʻi e like me ka maʻi maʻi colorectal, kahi kano e like me HPV (human papillomavirus), a i ʻole. Ua manaʻo wau e kaʻana like i ka hoʻokokoke ʻana o ka hapa nui o nā kauka a mea hoʻolako i kēia mau kūlana. Ua lohe au i kahi kamaʻilio maikaʻi a Jerome Abraham, MD, MPH i paʻa i ka nui o mākou i ka lehulehu.

Aia kekahi kumu

ʻAʻole mākou e manaʻo e hana ka mea kānalua i ka maʻi ma muli o ka naʻaupō. He kumu maʻamau. Aia kekahi ʻano ākea ma waena o ka hōʻole pololei a me ka makemake ʻole. Hiki i nā kumu ke komo i ka nele o ka hoʻonaʻauao ʻana a i ʻole ka ʻike, ka moʻomeheu a i ʻole ka hoʻoilina olakino olakino, hiki ʻole ke hele i ke kauka, hiki ʻole ke hoʻomaha i ka hana, a i ʻole ke koi ʻana mai ka ʻohana a me nā hoaaloha e hoʻokō ʻole.

Hoʻomaka pinepine ia i ka ʻike like ʻana o ka palekana. Makemake ʻoe i ka mea hoʻolako i ka mea palekana loa no kāu mea maʻi a makemake kāu mea maʻi i ka mea palekana loa no lākou. ʻO ka laina lalo no kekahi, manaʻo lākou ua ʻoi aku ka ʻino o ke kano ma mua o ka pōʻino o ka maʻi. No ka hoʻokō ʻana i kā mākou kuleana ma ke ʻano he mea mālama mālama pono mākou:

  • E hoʻokaʻawale i ka manawa e hoʻomaopopo i ko mākou kaiāulu a me ke kumu e kānalua ai lākou.
  • Pono kākou a pau e ʻike pehea e hoʻomaka ai i kahi kūkākūkā huahua a me nā kamaʻilio paʻakikī.
  • Pono nā mea hoʻolako e hele aku i nā kaiāulu i nele a kūkulu i nā pilina.
  • E hoʻomanaʻo i ka hakakā ʻana no ka poʻe e pono ai ka mālama olakino maikaʻi.

ʻIke hewa? Hoʻopili!

ʻAe, ua lohe mākou i nā mea a pau: "mark of the beast," microchips, hoʻololi i kāu DNA, magnets, etc.

  • E nīnau i ka nīnau. "Makemake paha ʻoe i ka loaʻa ʻana o ke kano?"
  • E hoʻolohe hoʻomanawanui. E nīnau i kahi nīnau hope, "no ke aha ʻoe e manaʻo ai pēlā?"
  • E hui pū me ka mea maʻi ma luna o ka palekana. ʻO kēia kāu pahuhopu maʻamau.
  • E nīnau e pili ana i nā pahuhopu ʻē aʻe: "He aha ka mea e hoʻoikaika ai iā ʻoe e makemake e hoʻihoʻi i ke ola i ka maʻamau?" E hoʻolohe.
  • Pono mākou e hoʻolako i ka ʻike a mākou i ʻike ai. Inā ʻaʻole maopopo iā mākou ka pane o kahi nīnau, pono mākou e ʻōlelo pēlā. I nā manawa he nui, pane wau me "e ʻike wau iā ʻoe."

E aʻo

ʻO ka moʻomeheu ke kī. Pono mākou e hoʻomanaʻo no kekahi mau kaiāulu, aia kahi hoʻoilina o ka ʻeha olakino e pili ana i ka hoʻokolohua weliweli a i ʻole ka hoʻāʻo ʻole. I kēia lā, nui ka poʻe maʻi e hakakā nei no ka loaʻa ʻana i ke kauka. ʻOiai ke loaʻa iā lākou ke kauka, aia paha ka manaʻo ʻaʻole mālama ʻia a hoʻohaʻahaʻa ʻia paha ko lākou hopohopo. A ʻae, hopohopo kekahi e hāʻawi i ka ʻike pilikino. No laila, ʻoiai me ka nui o ka make ma kekahi mau kaiāulu mai nā maʻi e like me COVID-19, ʻoi aku ka nui o ka kānalua. ʻAʻole pono mākou e poina i ka nui o nā pilikia kālā, nele i ka lawe ʻana, ʻaʻohe ʻike pūnaewele, a i ʻole nā ​​​​hōʻailona makaʻu mai ka maʻi maʻi e hoʻonele iā lākou i ka hana.

Mokenpox

ʻO ka Monkeypox kahi maʻi "zoonotic". ʻO ia ke ʻano o ka hoʻololi ʻana mai nā holoholona i ke kanaka. ʻO kekahi mau holoholona hiki ke hoʻolaha iā ia, ʻo ia nō nā ʻano ʻano ʻano ʻano keʻa, nā ʻiole puʻupuʻu nunui, ka dormice ʻApelika, a me kekahi mau ʻano squirrels. Ma kēia kākau ʻana, aia he 109 mau hihia i hoʻopaʻa ʻia ma Colorado. ʻO ka hapa nui o nā hihia ma New York, Kaleponi, Texas, a me Chicago.

No ka ʻohana like ka maʻi like me ka maʻi maʻi maʻi. Ua like kona mau hōʻailona maʻamau, akā ʻaʻole i like ka koʻikoʻi e like me ka maʻi maʻi liʻiliʻi. Ua ʻike ʻia nā maʻi maʻi monkeypox e nā kauka lapaʻau i ka makahiki 1958 i ka wā o ʻelua mau maʻi maʻi i mālama ʻia no ka noiʻi.

ʻO ka hapa nui o ka poʻe i loaʻa i ka maʻi monkeypox he maʻi ʻoluʻolu a hoʻopau iā lākou iho me ka ʻole o ka lāʻau lapaʻau. ʻO ka manaʻo e pili ana i ke kūlana olakino o ka mea maʻi a me ke kūlana o ka lāʻau lapaʻau.

Aia kekahi mau mea e pono e mālama ʻia, me ka poʻe me nā maʻi maʻi koʻikoʻi, hoʻopilikia i ka immune a me nā mea ʻōpio ma lalo o ʻewalu mau makahiki. Manaʻo kekahi mau luna i ka poʻe hāpai, a i ʻole ka hānai ʻana e pono ke mālama ʻia. ʻAʻohe lāʻau lapaʻau i ʻae ʻia i kēia manawa no nā maʻi maʻi monkeypox, akā ʻo nā antivirals i kūkulu ʻia no ka hoʻohana ʻana i nā poʻe maʻi me ka maʻi puupuu liʻiliʻi hiki ke kū i ka monkeypox.

Aia ka hoʻopaʻapaʻa ʻana inā he maʻi hoʻoili ʻia ka monkeypox, ʻoi aku paha ka pololei, he maʻi hiki ke hoʻoili ʻia me ka hoʻopili ʻana. I kekahi mau ʻano, ua like ia me ka herpes me ka laha ʻana ma o ka pili ʻana i ka ʻili.

Loaʻa ka hapa nui o nā kānaka i ʻelua pūʻulu o nā hōʻailona monkeypox. Hana ʻia ka papa mua ma kahi o ʻelima mau lā a me ke kuni, ke poʻo a i ʻole ka ʻeha hope, ka pehu o nā lymph nodes a me ka ikaika haʻahaʻa.

I kekahi mau lā ma hope o ka loaʻa ʻana o ke kuni, ʻike mau ʻia ka ʻūhū ma luna o ka mea i loaʻa i ka maʻi monkeypox. Ua like ke ʻano o ka ʻūhū me nā pimples a i ʻole nā ​​ʻōpala a hiki ke ʻike ʻia ma nā wahi he nui o ke kino, me ka maka, ka umauma, nā poho lima a me nā wāwae. ʻElua a ʻehā pule paha kēia.

ʻO ka lāʻau lapaʻau Monkeypox?

Ua ʻae ka FDA i ka lāʻau lapaʻau JYNNEOS - ʻike ʻia ʻo Imvanex - no ka pale ʻana i ka maʻi maʻi liʻiliʻi a me ka monkeypox. Ua kauoha ʻia nā kumu hou. Aia i loko o ka lā'au lapa'au JYNNEOS nā pana'elua, me ka po'e i mana'o 'ia ua pa'a 'ia ma kahi o 'elua pule ma hope o ka pana 'elua. Ua hāʻawi ʻia kahi lāʻau lapaʻau lua, ACAM2000T, i hoʻonui ʻia no ka monkeypox. Hoʻokahi wale nō pana kēia. Manaʻo ʻia no ka poʻe hāpai, nā pēpē ʻoi aʻe ma mua o hoʻokahi makahiki, nā poʻe me nā ʻōnaehana pale nāwaliwali, nā maʻi maʻi puʻuwai, a me ka poʻe me ka maʻi HIV. Manaʻo ʻia ʻo ʻoe he ʻehā pule ma hope o ka loaʻa ʻana o ka pana. ʻAʻole lawa kēia mau lāʻau lapaʻau a pono kāu mea lawelawe e hana pū me Colorado Department of Health and Environment (CDPHE) e hoʻonohonoho.

Manaʻo nā kauka lapaʻau i nā kānaka e hana i kēia mau hana e pale ai i ka laha ʻana o ka monkeypox:

  • Hōʻalo i ka launa pū ʻana me ka ʻili a me ka ʻili me ke kanaka i loaʻa i ka maʻi e like me ka maʻi monkey. Manaʻo ʻia he maʻi lele a hiki i ka hoʻōla ʻana o ka maʻi ʻino.
  • E ho'āʻo e hoʻopā ʻole i ka moena moe, nā lole, a i ʻole nā ​​mea ʻē aʻe i hoʻopā aku i ke kanaka me ka maʻi monkey
  • Holoi mau lima me ke kopa a me ka wai

Nā memo nui

Ua ʻike au inā mālama mākou ma ke ʻano he mea hoʻolako a me nā kauka i ʻelima mau leka koʻikoʻi, ʻo kēia kā mākou ala maikaʻi loa:

  • ʻO ka lāʻau lapaʻau e mālama pono iā ʻoe. ʻO kā mākou pahuhopu e loaʻa iā ʻoe kou ola maikaʻi loa.
  • He mea maʻamau a hiki ke mālama ʻia nā hopena ʻaoʻao.
  • He mea maikaʻi loa nā lāʻau lapaʻau i ka mālama ʻana iā ʻoe i waho o ka haukapila a ola.
  • Kūkulu ʻia kēia mau ʻōlelo paipai ma luna o nā makahiki o ka noiʻi hilinaʻi a loaʻa i ka lehulehu.
  • Mai makaʻu i nā nīnau.

ʻAʻohe kanaka i nalowale ke kumu

He mea koʻikoʻi loa ʻaʻohe kanaka i hoʻomāinoino ʻia no ka hōʻole ʻana i kahi ʻōlelo aʻoaʻo olakino. Makemake nā maʻi a pau e palekana. ʻO kā mākou pahuhopu ma ke ʻano he poʻe mālama mālama, ʻo ia ka wehe ʻana i ka puka, no ka mea, ke hele nei ka manawa, e noʻonoʻo hou aʻe. Ma ka ʻāina, ʻo ka hui "ʻaʻole loa" e pili ana i ka hoʻopaʻa ʻana COVID-19 i hāʻule mai 20% a i 15% i nā mahina ʻekolu i hala o 2021. ʻO kā mākou pahuhopu e hoʻonaʻauao a hoʻomanawanui, me kā mākou mau maʻi. Ua ʻike mākou he ʻokoʻa ka hoʻoikaika ʻana o nā maʻi a pau. I kekahi manawa, ʻo kaʻu pane maikaʻi loa ke lohe au i ka manaʻo kānalua a i ʻole ka manaʻoʻiʻo i kahi hiʻohiʻona ʻike ʻole ʻo ka ʻōlelo wale ʻana "ʻaʻole ia i kūlike me koʻu ʻike."

ʻO ka mea hope loa, ʻoi aku ma mua o 96% o nā kauka a puni ka ʻāina i hoʻopaʻa ʻia i ka COVID-19. Aia kēia me aʻu.

Resources

cdc.gov/vaccines/covid-19/hcp/index.html

cdc.gov/vaccines/ed/

ama-assn.org/press-center/press-releases/ama-survey-shows-over-96-doctors-fully-vaccinated-against-covid-19

cdc.gov/vaccines/events/niam/parents/communication-toolkit.html

cdphe.colorado.gov/diseases-a-to-z/monkeypox

cdc.gov/poxvirus/monkeypox/pdf/What-Clinicians-Need-to-Know-about-Monkeypox-6-21-2022.pdf