Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility E lele i ka papa kuhikuhiE maʻiʻo

Kahi e noho ai ʻoe i nā mea

i koʻu pou moʻomanaʻo hope Ua haʻi wau i nā mahele ʻelima o ka Social Determinants of Health (SDoH) i ʻike ʻia e Kanaka Ola 2030. ʻO lākou: 1) ko mākou mau kaiāulu a kūkulu i nā wahi, 2) mālama olakino a me ke olakino, 3) ka nohona kaiāulu a me ke kaiāulu, 4) ka hoʻonaʻauao, a me 5) ka hoʻokele waiwai.1 I kēia lā makemake wau e kamaʻilio e pili ana i ko mākou kaiāulu a kūkulu i nā wahi, a me nā hopena - maikaʻi a maikaʻi ʻole - hiki iā lākou ke loaʻa i nā hopena olakino.1

Wahi a nā Centers for Disease Control (CDC), ua kūkulu ʻia kahi wahi i kūkulu ʻia me "nā ʻāpana kino āpau o kahi a mākou e noho a hana ai." Hoʻopili kēia i nā mea e like me nā hale, nā alanui, nā pāka a me nā wahi ākea ʻē aʻe (a i ʻole hemahema paha ia), a me nā pono hana.2 E noʻonoʻo e pili ana i kou wahi e noho ai i kēia manawa - he ala hele wāwae kāu i kou kaiāulu a i ʻole he ala kaʻa kaʻa? Aia paha he pāka a kahua pāʻani paha e kokoke ana? Hoʻohaumia pinepine ʻia ka ea ma muli o ke kūkulu kokoke ʻana? Pehea kou kokoke i ke ala nui, a i ʻole kahi hale kūʻai? Pehea kou mamao e hoʻokele ai e hele ai i ka holo wāwae?

Kahi e noho ai ʻoe, a he aha ka mea e hoʻopuni ai iā ʻoe. ʻO ka mōʻaukala, ʻoi aku ka nui o ka noho ʻana o nā pūʻulu liʻiliʻi i nā kaiāulu nāwaliwali ma muli o ka hopena o ka "racism mōʻaukala i nā hana hale" a ua ʻeha no ia.3,4 Wahi a ka Robert Wood Johnson Foundation, "hiki i nā ʻokoʻa kaiāulu ke hana a hoʻoikaika i nā hemahema o ke kaiaulu e pili ana i nā olakino olakino ma waena o ka lāhui, ka lāhui a i ʻole ka lāhui, hāʻawi ʻia i ka loaʻa ʻole o ka loaʻa i nā kumuwaiwai a me nā hōʻike i nā kūlana e hōʻeha i ke olakino.4

E laʻana, ʻo Elyria Swansea, kahi o ko Denver kaiāulu kahiko e waiho nei i kahi ʻenehana ʻoihana nui o ke kūlanakauhale; manaʻo ʻia e kekahi e loaʻa i kekahi o nā helu kuhi pelapela haumia loa i ka lāhui. Wahi a kahi noi 2017 na ATTOM Data Solutions, ʻo ka helu helu helu 80216 i koho ʻia ma ke kiʻekiʻe ma ka "10 kiʻekiʻe loa o ka nohona kūlohelohe.5 He home ia no ka Purina Dog Chow Plant, Suncor Oil Refinery, ʻelua mau pūnaewele superfund, a me ka papahana hoʻonui hoʻonui I-70 e hana ʻia nei, nā mea āpau e kōkua i ka nohona maikaʻi ʻole o ia wahi.6,7

A 2014 Health hopena hopena ua loaʻa i ka luna elima olakino pili i ka Elyria Swansea kupa o: kaiapuni mea e like ai, hoʻolele mokulele a me ka neʻe ʻana, ke komo ʻana i nā waiwai a me nā lawelawe, ka palekana kaiāulu, a me ka olakino noʻonoʻo.8 Ua ʻike ʻia nō hoʻi ka poʻe kamaʻāina, ʻo ka poʻe Hispanic ka hapanui, "e ʻeha mai kekahi o nā helu kiʻekiʻe loa o ka maʻi maʻi ʻōpū, ka maʻi kō, ka momona a me ka hānō i ke kūlanakauhale."7 Ma Elyria Swansea, ka nui o nā haukapila hānō he 1,113.12 no 100,000 poʻe.9 E hoʻohālikelike i kēlā i kahi kaiāulu ʻoi aku ka maikaʻi a maikaʻi e like me Wakinekona Park Komohana, nona nā kamaʻāina ʻaʻole e hoʻopilikia ʻia e nā ala nui, ke kūkulu mau ʻana, a me nā mea haumia o ke kaiapuni. ʻO nā helu o nā haukapila hānō ma kēia ʻāpana o Denver ma lalo o ka hapaha o ka helu ma Elyria Swansea; weliweli ka ʻokoʻa.9

Pāʻani nā kumu he nui i ko mākou olakino holoʻokoʻa, a kahi a mākou e noho ai kahi mea nui. He mea koʻikoʻi ka mākaukau me kēia ʻike no ka hoʻokō ʻana i nā hana i kau ʻia a maikaʻi a me ka hōʻoia ʻana i ka loaʻa ʻana o kā mākou lālā i nā kumuwaiwai kūpono a me ke kākoʻo.

 

E hoʻomaopopo '

1. E pili ana i ka poʻe olakino 2030 - Mea Ola 2030 | health.gov

2. https://www.cdc.gov/nceh/publications/factsheets/impactofthebuiltenvironmentonhealth.pdf

3. https://www.nationalgeographic.com/science/article/how-nature-deprived-neighborhoods-impact-health-people-of-color

4. https://www.rwjf.org/en/library/research/2011/05/neighborhoods-and-health-.html#:~:text=Depending%20on%20where%20we%20live,places%20to%20exercise%20or%20play.

5. https://www.attomdata.com/news/risk/2017-environmental-hazard-housing-risk-index/

6. https://www.coloradoindependent.com/2019/08/09/elyria-swansea-i-70-construction-health-impacts/

7. https://www.denverpost.com/2019/06/30/asthma-elyria-swansea-i-70-project/

8.https://www.denvergov.org/content/dam/denvergov/Portals/746/documents/HIA/HIA%20Composite%20Report_9-18-14.pdf

9. https://www.pressmask.com/2019/06/30/asthma-in-denver-search-rates-by-neighborhood/