Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Faapasi i mataupu autu

Mafaufau i le Mala

Leai, ou te le o talanoa e uiga i faailoga i luga o nofoaga o nofoaafi i lalo o Lonetona. O le "va" iina e faasino i le va i le va o le tulaga ma le nofoaafi moni. O le au Peretania e manaʻo e faʻamautinoa e te laa i luga o lenei avanoa, poʻo le va, ma alu saogalemu i luga o le nofoaafi.

Ae, o loʻo ou talanoa e uiga i se isi va. O lona uiga, o le va o auaunaga atonu o loʻo i ai i soʻo se tasi o tatou o loʻo faʻalavelaveina i le tausia o tatou soifua maloloina.

Sei o tatou tua i luga mo sina sekone.

Ole pisi ole tausiga muamua e masani ona iai ni fa'amoemoega pe a va'aia se ma'i. O loʻo latou faʻalogo i soʻo se popolega poʻo popolega i le vaega a le maʻi. I le taimi lava e tasi, latou te taulaʻi atu i soʻo se tulaga masani latou te iloa ma faʻamautinoa o soʻo se fetuunaiga i vailaʻau poʻo suʻega o loʻo auai i ai. Ma le mea mulimuli, o le tele o tausi ma'i muamua e iai faiga e fa'amanatu ia i latou so'o se su'esu'ega masani, su'ega, po'o tui puipui e ono mana'omia. O le tele o fomaʻi ma fomaʻi ogatotonu e taʻua lenei mea o le "va." O lona uiga fa'apitoa pe a va'aia so'o se tasi oi tatou, e iai 'au'aunaga e fautuaina e fa'atatau i lo tatou itupa, tausaga, po'o tulaga fa'afoma'i. E aofia ai ma tui puipui fautuaina. Latou te mananaʻo e tapunia lenei va i le tele e mafai ai. Mafaufau i le va.1

O le tausiga o le soifua maloloina mo i tatou uma e faalagolago i le mea tatou te i ai i le taamilosaga o le olaga. O pepe, tamaiti ma talavou, tama'ita'i matutua, ma tama e tofu uma ma gaioiga eseese ua fa'aalia e le saienisi e fa'aitiitia ai le mamafa o fa'ama'i. O a ituaiga o gaoioiga e ono aofia ai? I tamaiti ma talavou, mo se faʻataʻitaʻiga, e masani ona faʻafesoʻotaʻi e le fomaʻi maʻi ma matua / tausi maʻi ma fesili e uiga i le matagaluega faʻafuaseʻi poʻo le tausiga ile falemaʻi talu mai le asiasiga mulimuli; masaniga o le olaga (mea'ai, faamalositino, taimi e siaki ai, fa'aalia le asu, itula moe i le po, tausiga o nifo, mausa saogalemu); ma le faatinoga o aoga. Ua fautuaina e le American Academy of Pediatrics le siakiina o le toto maualuga i tausaga taʻitasi, suʻesuʻe pe a ma le taʻilua tausaga mo faʻafitauli o le vaʻai ma le faʻalogo, ma le suʻesuʻeina o le maualuga o le cholesterol i le va o le 9 ma le 11 tausaga. E fautuaina fo'i le su'esu'eina faifaipea mo fa'aagafesootai e fa'atatau i a'afiaga o le soifua maloloina. E tatau ona fai tui puipui e talafeagai ma le matua. O lo'o iai fa'atonuga tutusa ae ma'oti mo vaitausaga ta'itasi ma fa'alapotopotoga.2

O fea e sau ai nei fautuaga? E masani ona sau mai punaoa faʻaaloalogia e pei o le United States Preventive Services Taskforce (USPSTF) poʻo sosaiete faʻapitoa faʻapitoa e pei o le American Cancer Society, American Academy of Family Practice, American Academy of Pediatrics, ma isi.3

O le fa'aogaina o fa'amaumauga fa'alesoifua maloloina fa'aeletoroni (EHRs) ua fa'aalia e fa'aleleia ai fua faatatau o su'esu'ega tau atina'e, su'esu'ega o tulaga lamatia, ma ta'iala fa'atalitali. Atonu e mafua lenei mea ona o le "tuʻufaʻatasiga o elemene faʻamaumauga faʻatulagaina, meafaigaluega e lagolago ai filifiliga, vaʻaiga umi o faʻamaumauga o maʻi, ma faʻaleleia atili le avanoa i fale suʻesuʻe ma faʻamaumauga o le soifua maloloina." E mafai ona fa'aleleia fua o tuipuipui e ala i le fa'aogaina o faiga fa'amanatu po'o le toe fa'amanatu, e mafai ona tu'uina atu e ala i se telefoni fa'apitoa, tusi po'o pepa meli, po'o le tagata lava ia i isi ituaiga o asiasiga ile falema'i.4

E mafua ona o nei "gaioiga" na fesoʻotaʻi ai fomaʻi tausi maʻi muamua ma le faʻaleleia atili o taunuʻuga o le soifua maloloina, e aofia ai mafuaʻaga uma, kanesa, fatu fatu, stroke, ma pepe feoti; maualalo le mamafa fanau; fa'amoemoe o le olaga; ma le soifua maloloina fua.5

O lea la, o faʻamaumauga e foliga mai e faʻamaonia ai le taua o le atinaʻeina o se mafutaga ma se fomaʻi faʻapitoa e maua ai auaunaga puipuia. E vave ona e malamalama pe aisea e matua pisi ai le au tausi ma'i muamua ma e mafai ona fa'atapula'a le taimi mo le puipuiga pe a uma ona fa'amalieina isi mana'oga.

E tasi le mea e tatau ona taʻua e uiga i le puipuiga. Ua i ai se suiga (Filifilia ma le Atamai) i le 10+ tausaga talu ai e iloa ai na auaunaga e LE'O fesoasoani. E sili atu i le 70 sosaiete faʻapitoa ua latou iloa e ono faʻaaogaina suʻega masani masani poʻo taualumaga i totonu o latou tomai faʻapitoa. O lo'o iai se feso'ota'iga i lalo o lo'o fa'aalia ai po'o fea auaunaga ua manatu le American Academy of Family Practice e le fesoasoani, ma o nisi taimi e afaina ai.6

Ma ioe, o le taimi nei o se vaega o auaunaga fautuaina e aofia ai se tamaititi fou i luga o le poloka. tui ole COVID-19. O nisi ua fai mai o le COVID-19 ua tutusa nei ma le fulū ona o le a iai se tui fautuaina, atonu e le itiiti ifo i le tausaga, mo le lumanaʻi lumanaʻi. O isi ua fautua mai o le aafiaga o le tui Covid e pei o le fautuaina o se tasi e aua le ulaula. O le ulaula e manino le feso'ota'iga i le emphysema, bronchitis, kanesa o le mama ma le tele o isi fa'ama'i. LE le faia o se tui COVID-19 e mafai ona finau e pei o le filifili e ulaula. E tusa ma le 64 taimi e sili atu ai lou i'u ile falema'i ile COVID-19 pe a e filifili e te le faia le tui.7

O lea la, o le isi taimi e te va'ai ai i lau tausi ma'i masani, ia e iloa o lo'o va'ai atu ia te oe mai le va'aiga o le ofoina atu o au'aunaga e ono fa'amaonia e lou matua, itupa, ma lou tulaga fa'afoma'i. O le sini o le fa'aleleia atili o lou soifua maloloina, ina ia fa'asa'olotoina oe e ola i lou olaga i lona malosi atoatoa.

 

mau faasino

  1. https://www.aafp.org/family-physician/patient-care/clinical-recommendations/clinical-practice-guidelines/clinical-practice-guidelines.html
  2. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2019/0815/p213.html
  3. https://www.uspreventiveservicestaskforce.org/uspstf/recommendation-topics/uspstf-a-and-b-recommendations
  4. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2011/0315/p659.html
  5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17436988/
  6. https://www.aafp.org/family-physician/patient-care/clinical-recommendations/choosing-wisely.html
  7. https://www.theatlantic.com/health/archive/2022/02/covid-anti-vaccine-smoking/622819/