Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Faapasi i mataupu autu

Vaiaso o le Filemu

O le mau a le Peace Corps o le “Peace Corps o le galuega sili ona faigata e te fiafia i ai,” ma e le mafai ona sili atu le moni. Sa ou faia ni malaga ma aoga i fafo i le tele o tausaga ma aoao ai e uiga i le Peace Corps ina ua sau se tagata faigaluega i la'u iunivesite maualalo. Sa vave ona ou iloa o le a iu ina ou auai ma ofo atu. O lea, pe a ma le tausaga talu ona uma le faauuga i le kolisi, sa ou talosaga ai. O le faagasologa e tusa ma le tasi le tausaga; ma i le tolu vaiaso a o leʻi alu ese, na ou iloa ai na tofia aʻu i Tanzania i Aferika i Sasaʻe. Sa ou avanoa e avea ma se volenitia o le soifua maloloina. Sa ou fiafia i mea o le a ou oo i ai ma tagata o le a ou feiloai i ai. Sa ou auai i le Peace Corps ma se naunautaiga e malaga, aoao mea fou, ma volenitia; ma ua lata ona amata le malaga.

Ina ua ou taunuu i Dar es Salaam, Tanzania ia Iuni 2009, sa i ai se vaiaso o aoaoga faamasani, ona alu atu lea i le matou nofoaga o aoaoga. Sa matou o o se vaega toleniga e tusa ma le 40 volenitia. I le aluga o na masina e lua, sa ou nofo ai ma se aiga talimalo e aoao e uiga i le aganuu ma faaalu le 50% o aoaoga i vasega o gagana ma au tupulaga. Sa lofituina ma faagaeetia. Sa tele naua mea e tatau ona aʻoaʻoina ma faʻaaogaina, aemaise lava pe a oʻo mai i le aʻoaʻoina o le gagana Kiswahili (e le o naunau loʻu faiʻai e aʻoaʻoina gagana lona lua; ua ou taumafai i le tele o taimi!). Sa ofoofogia le i ai faatasi ma le tele o tagata volenitia ma tagata faigaluega lelei femalagaaʻi ma fiafia (e le gata i Amerika ma Tanzania).

Faatasi ai ma le lua masina o aʻoaʻoga i tua atu o aʻu, sa ave aʻu (na o aʻu!) i loʻu nuu lea o le a avea ma ou fale fou mo le isi lua tausaga. O le taimi lea na faigata ai mea ae na tupu aʻe i se malaga tulaga ese.

Galuega: E masani ona mafaufau tagata i volenitia e "fesoasoani," ae e le o le mea lena o loo aoao mai e le Peace Corps. E le o auina atu i matou i fafo e fesoasoani pe faaleleia. Ua taʻu atu i volenitia e faʻalogo, aʻoaʻo, ma faʻatasi. Ua fautuaina i matou e aua ne'i faia se mea i la matou saite mo le tolu masina muamua nai lo le fausia o so'oga, mafutaga, fa'atasi, a'oa'o le gagana, ma fa'alogo ia i latou o lo'o siomia ai i tatou. O le mea lena na ou faia. O aʻu o le tagata volenitia muamua i loʻu nuʻu, o lea o se aʻoaʻoga mo i matou uma. Sa ou faalogo i mea na mananao ai tagata o nuu ma taitai o nuu ma pe aisea na latou talosaga ai e maua se volenitia. Mulimuli ane, sa ou auauna atu o se so'otaga ma tufuga o alalaupapa. Sa i ai le tele o faʻalapotopotoga faʻapitonuʻu ma faʻalapotopotoga faʻapitoa na taʻitaʻia e tagatanuu na o le itula le mamao i le taulaga lata ane e mafai ona aʻoaʻoina ma lagolagoina tagata o le nuʻu ia latou taumafaiga. E na'o le to'atele o tagata o lo'u nu'u e le'o fa'atauva'a i totonu o le taulaga. O lea, na ou fesoasoani i le faʻafesoʻotaʻi ma le faʻapotopotoina o tagata ina ia mafai e si oʻu tamaʻi nuʻu laiti ona manuia ma manuia mai punaoa ua i ai i lo latou atunuu. O le ki lea mo le fa'amalosia o tagata o le nu'u ma fa'amautinoa o lo'o gafataulimaina ia poloketi pe a ou alu ese. Sa matou galulue faʻatasi i le anoanoai o poloketi e aʻoaʻoina ai le nuʻu i le soifua maloloina, meaʻai, soifua maloloina, ma pisinisi. Ma sa matou fiafia i le faia!

Soifua: Na ou tauivi muamua ma laʻu amataga Kiswahili ae na vave ona tuputupu aʻe aʻu upu ona o mea uma na mafai ona ou faʻaogaina e fesoʻotaʻi ai. Sa tatau foʻi ona ou aʻoaʻoina le auala e fai ai aʻu gaoioiga i aso uma i se auala fou. Sa manaomia ona ou aoao e toe faia mea uma. O aafiaga uma o se aafiaga e aoao ai. E iai mea e te fa'amoemoeina, e pei o le iloa o le a leai sau eletise po'o le iai fo'i se lua faleese mo se faleta'ele. Ma e iai mea e te le fa'amoemoeina, e pei o le fa'afefea o pakete o le a avea ma vaega taua i le toetoe o mea uma e te faia i aso ta'itasi. Tele pakete, tele fa'aoga! E tele ni mea fou na ou maua, e pei o le taele pakete, ave pakete vai i luga o loʻu ulu, kuka i luga o le afi i po uma, 'ai ma oʻu lima, alu e aunoa ma se pepa faleuila, ma feutagaʻi ma tagata e potu e le manaʻomia (tarantulas, peʻa, moa). E tele mea e mafai ona masani ai le tagata e nofo i se isi atunuu. Ua ou le toe popole i pasi tumutumu, tagata fetolofi fetolofi e lei valaauliaina, po o le faaaogaina o sina vai e mafai ai ona taele (o le itiiti o loʻu faaaogaina, o le itiiti foi lea o le ave!).

Paleni: O le vaega sili lea ona faigata. E pei o le toatele o i tatou, o a'u o se tagata inu kofe, fai-lisi-fai, faatumu-itula-itula-ma-fua mai ituaiga o tama. Ae le o se tamai nuu Tanzania. Sa tatau ona ou aoao e faagesegese, malolo, ma auai. Sa ou aoao e uiga i aganuu Tanzania, onosai, ma fetuutuunai. Sa ou aoaoina o le olaga e le tau faanatinati. Sa ou aoaoina o taimi o sauniga o se fautuaga ma o le sau i le itula e tasi pe lua e tuai ai e mafaufauina i le taimi. O mea taua o le a faia ae o mea le taua o le a mou atu. Sa ou aoao e talia le tulafono tatala faitotoa a o'u tuaoi e savali mai i totonu o lo'u fale e aunoa ma se lapataiga mo se talanoaga. Sa ou opogi itula sa faaalu i autafa o le auala e faatali ai se pasi e toe faaleleia (e masani ona i ai se tulaga lata ane e aumai ai lauti ma falaoa falai!). Sa ou fa'aleleia o'u tomai i le gagana fa'alogologo i faitatala ma isi fafine a'o fa'atumu a'u pakete. O le oso aʻe o le la na avea ma aʻu uati faʻailo, o le goto o le la o laʻu faʻamanatuga e nofo i lalo mo le po, ma o taumafataga o se taimi e fesoʻotaʻi ai i le afi. Atonu sa ou pisi i au gaoioiga uma ma galuega faatino, ae sa tele lava le taimi e fiafia ai i le taimi nei.

Talu ona ou toe foi mai i Amerika ia Aokuso 2011, ou te manatua pea lesona sa ou aoaoina mai la’u auaunaga. O aʻu o se fautua tele o galuega / olaga paleni ma se faʻamamafa malosi i le vaega o le olaga. E faigofie ona pipii i a tatou silos ma pisi, ae e matua taua tele le faʻagesegese, malolo, ma faia mea tatou te maua ai le fiafia ma toe faʻafoʻi ai i tatou i le taimi nei. Ou te fiafia e talanoa e uiga i aʻu malaga ma ou te talitonu afai e maua e tagata uma le avanoa e ola ai i se aganuu i fafo atu o latou lava, ona mafai lea ona faʻalauteleina le faʻalauteleina o le alofa ma le agaalofa i le lalolagi atoa. Tatou te le tau auai uma lava i le Peace Corps (e ui lava ou te matua fautuaina!) ae ou te uunaia tagata uma ia saili lena aafiaga o le a aveesea ai i latou mai lo latou sone mafanafana ma vaai i le olaga i se tulaga ese. Ua ou fiafia na ou faia!