Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Faapasi i mataupu autu

tiapetika

Soifua maloloina ina ia pulea lou ma'i suka. Siaki se tasi

Faʻasalalau i mea autu

O le a le maʻi suka?

O le maʻisuka o se faʻamaʻi e tupu pe a ova tele lou suka suka. Insulin, o le homone faia e le pancreas, fesoasoani suka mai meaai alu i totonu o ou sela e faʻaaogaina mo malosiaga.

Afai e le lava le inisalini o lou tino, o le a tumau le suka i lou toto. Ole mea lea e siitia ai le maualuga ole suka i lou toto. I le aluga o taimi, o lenei mea e mafua ai le maʻisuka. O le maua i le maʻisuka e mafai ai ona faʻatupuina oe i le maʻi fatu, faʻafitauli o le soifua maloloina o le gutu, ma le faʻanoanoa.

A maua oe i le maʻisuka, o le auala sili e faʻatautaia ai o le talanoa lea i lau fomaʻi pe valaʻau i lau pule pule. A leai sau fomaʻi ma manaʻomia se fesoasoani ile sailia o se tasi, valaʻau mai matou 866-833-5717.

Pulea Lou Ma'i Suka

O le suʻega A1C e fua ai le averesi o lou suka i le toto ile tolu masina. Galulue ma lau fomaʻi e seti se sini A1C. Ole numera A1C maualuga o lona uiga e leʻo faʻataʻitaʻia lelei lou maʻi suka. Ole numera ole numera A1C o lona uiga o loʻo faʻatautaia lelei lou maʻisuka.

E tatau ona e siaki lau A1C i taimi uma e pei ona fautuaina mai e lau fomaʻi. Faʻatonutonu lou suka i le toto e fesoasoani e faʻataunuʻu lau sini A1C. E mafai foi ona fesoasoani lenei mea ia te oe i le faʻatonutonuina o lou maʻisuka.

Nisi suiga e mafai ona e faia e fesoasoani ai o:

    • Taumafa a paleni taumafa.
    • Ia lava le faamalositino.
    • Taofi le mamafa maloloina. O lona uiga e pa'u le mamafa pe a mana'omia.
    • Tuʻu le ulaula.
      • A e manaʻomia se fesoasoani e faʻamuta ai lou ulaula, valaʻau 800-QUIT-NEI (800-784-8669).

Polokalama a'oa'oga Puleaina o le Ma'isuka (DSME)

Afai e maua oe i le ma'i suka, e mafai ona fesoasoani lea ia te oe e pulea ai. E te a'oa'oina tomai e fesoasoani, pei o le 'ai maloloina, siaki le maualuga o lou suka toto, ma inu vaila'au. O polokalame a le DSME e leai se totogi mo oe ile Health First Colorado (Colorado's Medicaid program). Kiliki iinei e su'e se polokalame lata ane ia te oe.

Polokalama Puipuia o le Ma'i suka (National DPP)

E tele fa'alapotopotoga i totonu o le Iunaite Setete o lo'o i ai i lenei polokalame. Latou te galulue faʻatasi e puipuia pe faʻatuai le maʻisuka ituaiga 2 e ala i le ofoina atu o polokalame suiga o le olaga. O nei polokalame e mafai ona fesoasoani ia te oe e faaitiitia lou tulaga lamatia i le ma'isuka ituaiga 2. Asiasi cdc.gov/diabetes/prevention/index.html e aoao atili.

YMCA ole Metro Denver Diabetes Prevention Program

O lenei polokalame e leai se totogi e mafai ona fesoasoani ia te oe e puipuia ai le ma'i suka. Afai e te agava'a e auai, e te feiloa'i e le aunoa ma se faiaoga fa'amaonia o le olaga. E mafai ona latou aʻoaʻoina atili oe e uiga i mea e pei o meaʻai, faʻamalositino, puleaina o popolega, ma le faʻaosofia.

kiliki iinei e aoao atili. E mafai fo'i ona e vala'au pe imeli le YMCA o Metro Denver e a'oa'o atili. Valaau i latou i 720-524-2747. Pe imeli i latou i communityhealth@denverymca.org.

Polokalama A'oa'oga Fa'a-Ma'i Suka

E mafai e le Tri-County Health Department ona fesoasoani ia te oe e pulea lou ma'i suka. O le a a'oa'oina oe e le polokalame e uiga i le puleaina o lou suka toto, puleaina o fa'ailoga, ma isi mea. E mafai ona e auai ma lau feso'ota'iga lagolago. O vasega fa'aletagata ma va'ava'ai e ofoina i le Igilisi ma le Sipaniolo.

kiliki iinei e aoao atili ma lesitala. E mafai foi ona e imeli pe vili le Tri-County Health Department. imeli i latou i CHT@tchd.org. Pe valaau i latou i 720-266-2971.

Ma'i suka ma Mea'ai

Afai e maua oe i le ma'i suka, o le 'ai i mea'ai paleni e mafai ona fesoasoani ia te oe e pulea ai. E mafai foi ona fesoasoani lea e puipuia ai le ma'i suka. Afai e iai sau Health First Colorado, atonu e te agavaa mo le Supplemental Nutrition Assistance Program (SNAP). O lenei polokalame e mafai ona fesoasoani ia te oe e faʻatau meaʻai lelei.

E tele auala e talosaga ai mo le SNAP:

    • Faaaoga i le gov/PEAK.
    • Fa'aoga ile MyCO-Benefits app. E leai se totogi e la'u mai ai le app mai le Google Play po'o le Apple App store.
    • Asiasi i le matagaluega o auaunaga a tagata a lou itumalo.
    • Maua se fesoasoani e talosaga mai le Hunger Free Colorado. Faitau atili iinei e uiga i le auala e mafai ona latou fesoasoani ai. Pe vala'au i latou ile 855-855-4626.
    • Asiasi i SNAP paaga aapa atu.

Afai o lo'o e ma'itaga, susu, po'o e iai se fanau i lalo ifo o le 5 tausaga, e mafai fo'i ona e agava'a mo le Supplemental Nutrition Assistance Program for Women Infants and Children (WIC). E mafai ona fesoasoani le WIC ia te oe e fa'atau mea'ai lelei. E mafai fo'i ona tu'uina atu ia te oe le tausiga o le susu ma le a'oa'oina o mea'ai.

E tele auala e talosaga ai mo WIC:

Maʻisuka ma le Fatu Maʻi

Ole maʻi ole le pulea e mafai ona afaina ai lou fatu, neula, alatoto, fatugaʻo ma ou mata. E mafai foi ona mafua ai le toto maualuga ma poloka alatoto. Lenei ono faʻafaigata ai lou fatu galue, lea e faʻamaonia ai lou ono maua i faʻamaʻi fatu poʻo le papala.

I le maʻi suka, e te lua i le fa faʻafa taimi e te ono oti ai mai le maʻi fatu poʻo le stroke. Ae e i ai laʻasaga e mafai ona e faia e fesoasoani tuʻu ai i lalo lou tulaga aʻafiaga. Ia mautinoa e siaki e lau fomaʻi lou toto i taimi uma ma le maualuga o le toto i taimi uma.

Atonu e manaʻomia foʻi ona e faia suiga i le olaga. O lona uiga o mea e pei o le 'ai maloloina, faʻamalositino, ma le taofi le ulaula. Talanoa i lau fomaʻi e uiga i le auala sili e faia ai nei suiga.

E mafai foi ona fesoasoani lau fomaʻi ia mautinoa e maua sau suʻega poʻo vailaʻau e te manaʻomia e fesoasoani ai i le tuʻuina i lalo o lou aʻafia i maʻi fatu poʻo le faʻamaʻi.

Maʻisuka ma le Soifua Maloloina Faʻafitauli

O le maʻisuka e mafai ona faʻatupuina oe i ni faʻafitauli o le soifua maloloina i gutu. E aofia ai ma faʻamaʻi o le gum, le mageso, ma le gutu mago. O faʻamaʻi ogaoga gai e mafai ona faigata ai ona taofiofia le suka i lou toto. Ole suka maualuga ile toto e mafua ai foʻi faʻamaʻi ole pulu. E fesoasoani le suka i le faʻatupuina o siama leaga. E mafai e le suka ona palu faatasi ma meaʻai e fausia ai se ata puʻe e taʻua o le maʻa. O le maʻa faʻapipiʻi e ono mafua ai le pala o nifo ma nifo.

O ni faʻailoga ma faʻailoga o faʻafitauli o le soifua maloloina o le gutu o:

    • Pepa mumu, fulafula, pe toto
    • gutu matutu
    • tiga
    • Lafoaʻi nifo
    • Le manava leaga
    • Faʻailoga faigata

Ia mautinoa o loʻo e vaʻai i lau fomaʻi nifo a itiiti mai faʻalua ile tausaga. Afai e maua oe ile maʻi suka, atonu e manaʻomia ona e vaʻai soo i lau fomaʻi nifo. I lau asiasiga, taʻu i lau fomaʻi nifo lou maʻi suka. Faʻailoa ia i latou vailaʻau e te inuina, ma, afai e te inu inisalini, o le a lau tui mulimuli na.

E tatau foi ona e taʻu i lau fomaʻi nifo pe a fai na e feagai ma se faʻafitauli ile puleaina o lou suka suka Atonu latou te manaʻo e talanoa i lau fomaʻi.

Maʻisuka ma le Faʻavaivai

Afai e maua oe ile maʻi suka, e maualuga atu foʻi lou aʻafiaga ile faʻanoanoa. Faʻanoanoa e mafai ona lagona pei o le faʻanoanoa e le alu ese. E afaina ai lou agavaʻa e faʻaauau pea i le olaga masani poʻo au gaioiga i aso uma. O le faʻanoanoaga o se maʻi ogaoga faʻafomaʻi ma faʻailoga o le tino ma le mafaufau.

Faʻanoanoa e mafai foi ona faʻafaigata ai ona faʻatautaia lou maʻisuka. E mafai ona faigata ona e toaga, 'ai lelei lou soifua maloloina, ma tumau i le taimi nei ma suʻesuʻega masani ile suka ile toto pe a e faʻanoanoa. E mafai ona aʻafia uma ai le maualuga o le suka i lou toto.

Faʻailoga ma faʻailoga o le faʻanoanoa e ono aofia ai:

    • Leiloa o le fiafia poʻo le fiafia i gaioiga na e masani ona e fiafia ai.
    • Lagona le itaitagofie, popole, popolevale, pe le le fiafia.
    • Faʻafitauli taulaʻi, aʻoaʻoina, pe faia filifiliga.
    • Suiga i au auala moe.
    • Lagona le lelava i taimi uma.
    • Suiga i lou manaʻoga.
    • Lagona le le aoga, leai se fesoasoani, poʻo le popole o oe o se avega i isi.
    • O mafaufauga o le pule i le ola poʻo le mafaufau ia te oe lava.
    • Ogaoga, tiga, tiga o le ulu, poʻo faʻafitauli o le digestive e leai se mafuaʻaga faʻaletino poʻo le lelei i togafitiga.

Taulimaina o le Lotovaivai

Afai na e lagonaina se tasi o nei faʻailoga poʻo faʻailoga mo le lua vaiaso pe sili atu, faamolemole vaai lau fomaʻi. E mafai ona latou fesoasoani ia te oe e faʻateʻa se mafuaʻaga o le tino mo au faʻailoga, pe fesoasoani ia te oe ia malamalama pe a fai o lo oe faʻanoanoa.

A iai sau faʻanoanoaga, e ono mafai e lau fomaʻi ona fesoasoani e togafiti. Pe mafai foi ona latou faʻasino oe i se fomaʻi faʻapitoa e malamalama i le maʻisuka. E mafai ona fesoasoani le tagata ia oe e saili ni auala e faʻamama ai lou faʻanoanoa. Lenei mafai ona aofia ai fautuaga poʻo vailaʻau, pei o se antidepressant. O lau fomaʻi o le a galulue ma oe e saili le sili togafitiga.